Balık Kavağa Çıkınca Nedir? Ne Demek? Hikayesi ve Anlamı

Balık kavağa çıkınca nedir, ne demek ve ne anlama geliyor? Daha önceki yazılarımızda çeşitli atasözü ve deyimlerden söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca ”balık kavağa çıkınca” deyiminden söz edeceğiz.

Balık Kavağa Çıkınca Ne Demek?

• Hiçbir zaman gerçekleşmeyecek veya gerçekleşmesi mümkün olmayan durum, olay ya da gelişmeler için kullanılır.
• Kişinin yapmasının imkansız olduğu işler için de kullanılmaktadır.

Tanımlardan da anlaşılacağı üzere bir şeyin gerçekleşme ihtimalinin olmadığı, imkansız olduğu durumlar karşısında ‘balık kavağa çıkınca” deyimi söylenir.

Bu söz, balığın kavağa çıkma ihtimali ile karşısındaki kişinin yapacağı veya yapacağını iddia ettiği işin gerçekleşme ihtimalinin aynı olduğunu vurgular. Balık, kavağa çıkamayacağına göre karşısındaki kişi de söylediklerini yapamayacaktır. Bu ve bunun gibi durumlarda söz konusu ”balık kavağa çıkınca” deyimi kullanılır.

Hikayesi

İstanbul Boğazı’nın Karadeniz kıyıısında karşılıklı bulunan Rumeli Kavağı ile Anadolu Kavağı, akıntının çok kuvvetli olduğu ve rüzgarlı yerlerdir. Dolayısıyla buralarda zaman zaman balık tutmak, neredeyse imkansızdır. İstanbul’da balığın bol bulunduğu ve bu nedenle balıkların fiyatının düştüğü dönemlerde şehirde tutulan balıkların, Kavaklar’a kadar götürülüp satıldığı görülür. Diğer zamanlarda düşük ücretle balık almak isteyen müşterilere, balıkçılar tarafından “ o sizin dediğiniz ücret, balık kavağa çıkınca olur” şeklinde olurdu. Bu deyimle balığın kavak ağacına çıkması nasıl imkansız ise, bu tür vaatlerin gerçekleşmesinin de öyle imkansız olduğu anlatılmaktadır fakat zaman içinde deyimde geçen “kavak” kelimesi semt anlamını yitirerek kavak ağacı anlamı ön plana çıkmıştır.

Balık Kavağa Çıkınca – Cümle İçi Kullanımı

 Kavak ağacı sulak yerlerde hızla yetişen ve kerestesinden istifade edilen bir ağaç olduğu için bizim coğrafyamızda daima var ola gelmiştir. Bugün Anadolu’da kavak kelimesiyle türetilmiş yer isimlerini ( Aynalıkavak, Kavaklar, Uzun Kavak vs.) sıralamak bile uzunca bir liste yayınlamayı gerektirir. Türkülerimizde, edebiyatımızda (servi yerine) folklorumuzda kavak sembolizmine sıkça rastlanmaktadır. Dilimizde gereği yapılamayacak vaatleri anlatmak, güya onların icra zamanını bildirmek üzere “balık kavağa çıkınca…” denilir. Güya balığın kavak ağacına çıkması nasıl imkansız ise, bu tür vaatlerin gerçekleşmesinin de öyle imkansız olduğu anlatılmaktadır. Oysa bu deyimdeki kavak sözünün kavak ağacıyla bir alakası yoktur. Burada anılan kavak, İstanbul’da bulunan Kavak semtleridir.

Ayine, İskender Pala