Bir Sembol Olarak Bıyık – Bıyık Neyi İfade Eder?

Bıyık, erkeklerin zaman zaman siyasi, zaman zaman da çeşitli nedenlerle bıraktıkları; uzun, kısa, geniş, dar veya sarkık olarak değişkenlik gösterebilen yüzün üst dudak ile burun arasında kalan sert tüylerdir. Bıyık, tarihsel olarak belirli zaman dilimlerinde bir ideoloji ya da görüşle sembolize edilmiştir. Bıyığın tarihte bir sembol olarak kullanıldığı alanlar şöyledir:

Sakalsız bir şekilde sadece bıyık bırakmak ile ilk kez milattan önce 2650’de Eski Mısır kaynaklarında görülmüştür. Romalılar ise sakal ve bıyık bırakmazlardı. Romalılar için bıyık, sadece barbar kavimlerin bıraktığı bir şeydi. İngilizler, 1477 yılında bıyıkların kesilmesine yönelik çeşitli yasaklar uyguladı. 400 yıl sonra da İngiliz askerlerinin bıyıklarını kesmesi yasaklandı.

Fransızlar, Prusya askerleri ve süvarileri arasından bıyık bir gösteriş metası olarak kabul görürdü. 1838 yılında Bavyera Kralı, ordusunda bıyık uzatmayı yasaklamıştı.

Türklerde ise bıyık gerek İslamiyet öncesi gerekse İslamiyet sonrası dönemlerde erkekler arasında oldukça yaygındı. İslamiyet öncesi dönemlerde daha çok sakalsız bıyık şeklindeyken İslamiyet sonrası dönemlerde sakalla karışık bir bıyık o-anlayışı hakim olmuştur. Özellikle Birinci Cihan Harbine kadar Türkler arasında bıyık bırakmak oldukça yaygındı ancak bu dönemde bıyık kesme yaygınlaştı.

Atatürk dönemi ilke ve inkılapları ile bıyık, sakalsız bir şekilde bırakılmaya başlandı. Bu dönemde sakallı bıyıklar da yaygın olsa da hakim olan anlayış sakalsız bıyık şeklindeydi.

Müslüman toplumlarda bıyık önemli bir süs olarak karşımıza çıkar. Sünnet olması nedeniyle uç kısımları dudak hizasını geçmeyecek şekilde ve üst dudağı örtmeyecek uzunlukta bırakılan bıyıklar Müslümanlarda yaygın olarak görülür.

Bıyık Şekilleri

• Kaytan bıyık: Alttan çok az kırpılan, üstten derin olarak alınan ve ağız kenarlarından aşağı doğru biraz sarkık olan, esnaf ve genç bıyığı.
• Pala bıyık: Alt dudak kenarından kırpılan ancak üstten hiç alınmayan ve olabildiğine uzatılan; iyice burularak oluşturulan biçim, yeniçeri bıyığı.
• Burma bıyık: Pala bıyığa göre daha ince, kendi halinde bırakılan ve parmak uçları ile burulan bıyık, genç yeniçeri bıyığı.
• Pos bıyık: Kendi başına bırakılır, alttan parmak uçları ve alt dudağı örtmeyecek biçimde toplanıp burulmadan bırakılır.
• Bektaşi bıyığı: Pos bıyığa benzemekle birlikte alttan toplanmayan, üst dudak üzerine dökülen, hatta ağza kadar uzatılan bıyık.
• Ruscuk bıyığı: Ruscuklu Burak Efendi tarafından kullanılmaya başlanıp daha sonra yaygınlaşmıştır. Bıyıkla birlikte alt dudak altındaki tutamıda uzatmayı kapsar.
• Badem bıyık: Yanları burun hizasına kadar traşlanmış, hafif gür, Charlie Chaplin bıyığı.
• Katip bıyık: Üstü traşlanmış oldukça kısa, alt kısmı düzleştirilmiş, yan kısımları dudak kenarları hizasında olan karanfil bıyık.

• 

• 

• 

Kaynak: Wikipedia