Bozacının Şahidi Şıracı Nedir? Ne Demek? Deyimin Hikayesi
Bozacının şahidi şıracı nedir? Bozacının şahidi şıracı deyiminin anlamı nedir? Ne anlama geliyor? Daha önceki yazılarımızda gündelik hayatta sıkça kullanılan deyim ve atasözlerinden söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca “bozacının şahidi şıracı” deyiminden ve deyimin anlamından söz edeceğiz.
Deyimin Hikayesi Nedir?
Eski zamanlarda, özellikle Osmanlı döneminde revaçta olan boza, içeriğinde darı irmiği, su ve şeker bulunan bir içecektir. Yine aynı şekilde buğday, arpa, çavdar ve yulaftan da üretildiği olmuştur. Biranın atası olarak da kabul edilen boza, ayrıca içeriğinde alkol de bulundururdu. Bu yüzden IV. Murat zamanında yasaklanmıştı.
Şıra ise üzüm ya da elma suyundan yapılan bir içecektir. Dezenformasyona uğrayarak alkol edilir. Alkol oranı ise yüzde 5 ile 10 arasındadır.
Bozacı ve şıracıdan kast edilen alkoliklerdir. Osmanlı zamanında hem bozanın hem de şıranın tüketilmesi yasaktı. Bu yüzden de ne bozacı ne de şıracı bir davaya şahitlik edemez; ne bozacıya ne de şıracıya bir olayın çözülmesi için başvurulmazdı. Deyimin ortaya çıkışı kısaca böyledir. Dönem olarak Osmanlı Devleti’nin duraklama dönemi, IV. Murat zamanıdır. (?)
Deyimin Anlamı Nedir?
Bir olayda birini savunan kişinin en az kendisi kadar sözüne itibar edilmeyen ve halk arasında iyi olmayan intibaya sahip bir kişi olmasıdır.
Benzer özelliklere sahip olan kişilerin birbirlerine destek olacaklarını, bu nedenden dolayı onların sözlerine itimat edilemeyeceğini, sözlerinin fazla önemsenmemesi gerektiğini ifade eden ‘bozacının şahidi şıracı’ sözü, gündelik hayatta da sıkça kullanılan sözler arasında yer almaktadır.
Bu çizgiden sonrası eleştiri demek. Mesela bu deyime gündelik hayattan hatta çok taze bir olaydan örnek verelim. Hatırlanacağı üzere Arda Turan, şarkıcı Berkay’ın eşine ‘evli olmasam seni kaçırmazdım’ diye başlayan ve gelişen olaylar zincirinde medyada ağır eleştirilere maruz kalmış hatta sosyal lince uğramıştı. Tüm bu olanların ardından olayın yaşandığı gece orada olan Burak Yılmaz da Arda Turan’ın haklı olduğu yönündeki açıklamalrını kamuoyuyla paylaşmıştı. Bozacı ve şıracıyı bu örnekte de kişileştirmiş/somutlaştırmış olduk.
