Eğitim

Coğrafyada Nedensellik İlkesi Nedir?

Bir olay kendinden önce gelenin sonucu; kendisinden sonra gelen olayın da nedenidir. Nedensellik ilkesi, kısaca bu cümle etrafında şekillenebilen bir ilke olmakla birlikte pek çok alanda uygulanan bir varsayımdır. Nedensellik ilkesi, coğrafyada da sıkça kullanılan bir terimdir ve coğrafyada da olay ve gelişmelerin açıklamasını yapmak için başvurulan bir methoddur. Nedensellik ilkesine şöyle örnek verelim:

Karadeniz’de dağlar kıyıya paralel bir şekilde uzanıyor mu? Evet. Karadeniz’de dağların kıyıya paralel uzanması deniz üzerinden nemli hava kültelerinin yamaç boyunca yükselmesine neden olmuş mu? Evet. Deniz üzerinden nemli hava kütlelerinin yamaç boyunca yükselmesi yağış miktarının artırmış mı? Evet. Yağış miktarının artması ormanlarım geniş alan kaplamasın neden olmuş mu? Evet. Ormanların geniş alan kaplaması Karadeniz bölgesinde ahşapların kullanımını artırmış mı? Evet.

Karadeniz’de dağların kıyıya paralel uzanması ile yine bu bölgede ahşap kullanımı dolaylı olsa da birbirleri ile alakalı mı? Evet. Bu iki olay arasındaki ilişki coğrafyada Nedensellik İlkesi ile açıklanmaktadır.

Mısır nüfusunun yüzde yetmişbeşi (%75) Mısır’daki Nil Nehri etrafında yerleşmiştir. Zira Mısır’ın orta kesimleri haricindeki diğer yerler verimsiz ve özellikle Doğu kısımları Sahra Çölü nedeniyle bir hayli verimsiz ve çorak topraklardan oluşmaktadır. Mısır’daki ticaret, endüstriler ve merkezler de genellikle Nil Nehri etrafında kurulmuştur.

Bu örnekte de görüldüğü gibi “ilgi ve bağlılık” coğrafyada önemli bir etken. Mısır’da tek bir önemli nehir olmayıp Nil Nehri gibi önemli bir akarsu olsaydı Mısır’ın ticari kapasitesi, uluslararası konumu ve sektörel dağılımı gibi pek çok konuda farklı yorumlar yapabilirdik.

Coğrafyadaki nedensellik ilkesi, ilgi ve bağlılık ile alakalı bir durumdur. Bir şeyle ilgisi olan durum ya da gelişmenin başka bir şeye bağlılığını etkilemesi, nedensellik ilkesi ile de doğrudan alakalı bir durum olarak karşımıza çıkmaktadır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.