Dünya TarihiSavaşlar TarihiTarih

Demokrasi ve Felsefenin Kırılma Noktası: Yunan-Pers Savaşları

‏Haklarındaki bilgiyi daha çok başkalarının onlar hakkında yazmış olduğu kaynaklardan öğrendiğimiz monarşik Persler ile demokrasi ve bilimin entelektüel toplumu Yunanlıları karşı karşıya getiren savaş, Yunanlıların Pers yönetimi altındaki İyonyalıları devlete karşı başkaldırdıklarında desteklemesiyle başladı.

 

Bu durum Pers Kralı Serhas’ı çok sinirlendirdi ve Yunanlara karşı savaş açtığını bildirdi. Böyle tarihe dönüm noktası olarak geçecek savaşlar dizisi başlamış oldu.

 

Serhas, Yunan şehir devletlerinden o zamanki en güçlü şehir devleti olan Atina’ya iki sefer düzenledi. Atinalılar komşularından yardım talebinde bulundu. Diğer şehir devletlerinin destek vermesiyle iki kuvvet Atina’ya 42 kilometre uzaklıktaki bir alanda karşılaştı. Pers kuvvetleri sayıca Yunanlardan üstündü ama Herodot bir Yunandı ve ona göre ise Pers kuvvetlerinin sayısı 5 milyona yakındı. (Termofilay ve Maraton Savaşları)

 

(Modern Maraton koşularının 42,2 kilometre olması da akıllara koşuların bu savaşla bir ilgisi olup olmadığı sorusunu getiriyor.)

 

Heredot’un yazdığı gibi 300 cesur Spartalı’nın 5 milyon Perse karşı kazandığı bir savaş oldu. Peki bu sayılar mümkün mü ? Elbette ki hayır. Burada Heredot bize tarihsel önyargının ilk örneklerini vermiştir.

 
Şayet Herodot’un dedikleri doğru olsaydı bu o zamanki dünya nüfusunun 5/1’i Pers askeri demekti. Bu rakamlar uçuk ve de abartılı rakamlar ama az sayıdaki Yunanların sayıca üstün Persleri yendiği bir gerçektir.

 

Herodot’un monarşik Persleri övmesini veya onların haklı olan taraf olduğunu yazmasını bekleyemezdiniz öyle değil mi ?

 
Savaşı uzun uzun anlatmaya sanırım gerek yok. Savaşı demokrasi sever aziz Yunanlılar kazandı ve bu savaşlardan sonra Yunanistan altın çağına doğru hızla ilerlemeyi başladı. Yalnız tek bir sorun kalmıştı: Peloponez Savaşları.

 
Pers Savaşları sonunda Yunanistan’daki iki güç olan Atina ve Sparta çıkan birtakım uyuşmazlıklar yüzünden karşı karşıya geldi. Bu savaşlar otuz yıl boyunca devam etti. Peloponez Savaşları olarak kayıtlara geçen savaşı monarşik Spartalılar kazandı, Atina’nın gücü kırılmış oldu.

 

Fakat bu savaşlar Yunan şehir devletlerini o kadar zayıflattı ki daha sonra gelecek olan Büyük İskender’in babası hepsini kolayca imha edebilecekti.

 
Bu savaş Yunan birlikteliği için son derece önemliydi. Atina’nın ülkenin başkenti olarak sivrilmesiyle Yunanistan’daki kültürel, tarihsel ve felsefi alanlardaki ilerlemede ivme kazanılmış oldu.

 

Bu savaş aynı zamanda felsefe, tarih, edebiyat ve siyaset gibi dallarda şimdiki modern bilimin temellerini atan kültürel birikimi doğurmuştur.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.