Tarih

El-Ariş Antlaşması Nedir? El-Ariş Antlaşmasının Önemi ve Maddeleri

Tarihle ilgilenen insanlar tarafından dahi fazla bilinmeyen bir konuyu ele almaya çalışacağız. El Ariş anlaşması bilinmemesine ters oranla önemli bir tarihsel olaydır. Biz de bu olaya gelin yakından bakalım ve sebeplerini, sonuçlarını ve önemini irdeleyelim.

El-Ariş Antlaşması veya El-Ariş Sözleşmesi. 24 Ocak 1800 tarihinde imzalanan ancak Büyük Britanya’nın (İngiltere) karşı çıkması nedeniyle yürürlüğe girmeyen Fransa ve Osmanlı Devleti arasında imzalanan antlaşmanın adıdır. El-Ariş Antlaşması, Fransa’nın Mısır Seferi kapsamında imzalan bir antlaşmadır. Bir çeşit Ateşkes Antlaşması olan El-Ariş, İngiltere’nin karşı çıkması nedeniyle ölü doğan (Ayastefanos gibi) bir antlaşmadır.

Fransa’nın Napolyon Bonapart önderliğindeki Mısır Seferi, İngilizlere karşı Akdeniz’de deniz muharebesinde yenilgiyle başladı. Fakat Fransızlar, Mısır içlerinde önemli başarılar elde edince kuzeye, Filistin’e doğru ilerlemeye başladılar. Akka önlerinde Cezzar Ahmet Paşa‘ya kale kuşatmasını kaybeden Napolyon Bonapart ve ordusu tekrar Güney’e, Mısır’a çekilmeye başladı. Burada Osmanlı ordusuna karşı bir savaş kazanan Fransız ordusu, bir süre Mısır’da bekledi.

El Ariş Nerede? El Ariş Hakkında Bilgi

Daha sonra ülkedeki iç karışıklıklar nedeniyle ordunun başına General Jean-Baptiste Kléber başkanlığındaki Fransız heyetini bırakan Napolyon Bonapart, Fransa’ya döndü. Söz konusu bu heyet, Osmanlı Devleti ile birtakım görüşmeler gerçekleştirdi ve iki taraf arasında 24 Ocak 1799 tarihinde El-Ariş limanında, bir ateşkes antlaşması imzalandı. Fransızlar bu antlaşmanın esaslarına göre;

  1. İşgal ettiği Mısır topraklarından çekilecek,
  2. Fransız ordusunun ülkesine dönmesi için İngiltere tarafından pasaport kontrolünden geçecekti.

Antlaşmanın ikinci maddesi, doğrudan İngiltere’yi de antlaşmaya dahil ediyordu. İlk başlarda İngiltere’nin de destek verdiği bu antlaşma, Şubat 1800’de Britanya donanması amirali George Elphinstone Keith‘in, sözleşmeye karşı çıkması nedeniyle yürürlüğe girmeyen bir antlaşma olmuştur.

27 Haziran 1801 tarihinde Fransızların Mısır’dan geri çekilmesini öngören bir antlaşma daha imzalanmış ve Fransızlar bu antlaşma ile Mısır topraklarından geri çekilmiştir. Fransa ile Osmanlı Devleti arasındaki nihai barış, 25 Haziran 1802’de Paris Antlaşması ile sağlanmıştır.

Antlaşmanın Önemi

  • Ruslar bu antlaşma sırasında Boğazdan ilk defa savaş gemilerini geçirmiştir.
  • Osmanlı Devleti, bu antlaşmadan sonra, kendisini ilgilendiren konularda, diğer devletlerin kendi içlerindeki sorunları ele alarak denge politikası izlemeye başlamış ve söz konusu bu denge siyaseti XIX. Yüzyıla damgasını vurmuştur.

Diğer Antlaşmalar İçin İlgili Yazılara Tıklayabilirsiniz.

1533 İstanbul Antlaşması

1606 Zitvatorok Antlaşması

1699 Karlofça Antlaşması

1718 Pasarofça Antlaşması

1774 Küçük Kaynarca Antlaşması

1800 El Ariş Antlaşması

1812 Bükreş Antlaşması

1829 Edirne Antlaşması

1833 Kütahya Antlaşması

1833 Hünkar İskelesi Antlaşması

1838 Balta Limanı Antlaşması

1856 Paris Antlaşması 

1878 Berlin Antlaşması

1909 Racconigi Anlaşması

1912 Uşi Antlaşması

1925 Locarno Antlaşması

Sykes-Picot Antlaşması

 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.