Eleştiri

Evrensel Olma Gayreti

 

Son zamanlarda sıkça arttığını gördüğümüz bir olay var daha çok gelişme: Evrensel olmaya eğilimi. Kültür bakımından da örf, adet bakımından da herkes herkesleşmek için birbirleriyle yarışıyor. Modern bir hastalık olan evrensel olmaya çalışma neden olduğu, nasıl geliştiğine birlikte göz atalım.
Özellikle yirmi birinci yüzyılda artan internet kullanımı ve hava yollarının müthiş derecede aktif hale gelmesi dünyada yaşayan insanları birbirlerine çok yakın kıldı. Ukrayna’da yaşayan bir insan Güney Afrika Cumhuriyetinde ne olduğunu, ne bittiğini, orasının örfünü, adetini, yemeklerini gitmeden de öğrenebiliyor. Tam ayak bastım; gitmeden öğrenmek. İnsanlar artık gitmek istemiyor, ayağıma gelsin, ellerimin içinde olsun istiyor. Sağolsun internet de o güzel imkanı sunuyor. Böylece dünyanın bir ucunda oturan biri ile diğer ucunda oturan biri, dünyanın orta yerinde ne olduğunu, referandumda ne çıkacağını; halkının ne yemeklerden hoşlandığını, neye sinirlendiğini rahatlıkla öğrenebiliyor.

Bu durum insanları sınırların ötesine taşıdı. Sınırlar ötesindeki yaşamlardan, yaşantılardan da haberleri olan insanların yaşamları da ortaklaşmaya başladı. Evrensel olan değerler artık milli değerlerden daha önemli hale gelmeye başladı. Yeryüzünün başka yerlerinde yaşayan insanlarla iletişime geçmek ya da iyi iletişimde olmak için bir kültür ve değerler bütünü gerekiyordu. Tüm dünyanın kabul ettiği değerler ve yargılar şu anda mevcuttur. Milletleri diğer milletlerden farklı kılan özelliklerin yok olduğu, millet kavramı sınırının kayarak başka anlamlara çevrilmesi de yine evrensel olmanın, evrensel olmaya çalışmanın bir sonucu olarak karşımıza çıkıyor.

Milli olunmadan evrensel olmak zordur. Evrensele katkıda bulunmak için önce sizde ‘elle tutulur, hatırı sayılır’ bir birikimin olması gerekmektedir. Fakat eskisi gibi bilimde ne de eskisi gibi edebiyatta idol olan bir millet değiliz. Dolayısıyla milli saydığımız bazı değerlerimiz de aslında milli değiller. Yine de Türk medeniyeti, değerleri, yargıları ve birikimi açısından dünyanın sayılı medeniyetleri arasındadır.

Fakat evrensellik, milli olmanın önüne geçer. Milli duyguların köreltilmesi ya da uçlarının yumuşatılması demek bir ulusun yok olması demektir. Ben kültür çeşitliliğin dünyayı daha renkli kılacağına inanıyorum. Hem neden dünyanın her ucundan insanıyla aynı şeyleri düşünelim ya da aynı şeylere gülelim ki?

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.