Eyalet İsyanları Nedir? Nedenleri ve Sonuçları İle Eyalet İsyanları

Celali İsyanlarının patlak vermesinden sonra eyaletlerde ortaya çıkan isyanlara “Eyalet İsyanları” denir. Celali İsyanları gibi Eyalet İsyanları da Osmanlı’nın Yükselme Döneminin sonlarında, duraklama döneminde başlamış ve birçok olumsuz sonuç doğurmuştur.

Eyalet İsyanları sıklıkla bölge halkı tarafından çıkarılan isyanlardır. İsyancılara en büyük desteği feodal güçler ve yabancı devletler vermiştir. Osmanlı Devleti’nin Balkanlar ve Güney eyaletlerinde ortaya çıkan isyanlar, duraklama döneminde çanların Osmanlı için çaldığını belirten isyanlardı.

Daha çok Eflak, Boğdan, Erdel, Halep, Yemen, Bağdat ve Kırım gibi eyaletlerde yoğunlaşan isyanlar, Osmanlı Devleti’nin başını uzun bir süre ağrıtmıştır.

İsyancılar arasında Abaza Mehmet Paşa, Fahrettin Paşa ve Vardar Ali Paşa gibi isimler de vardı. Eyalet İsyanlarının temel sebepleri şunlardır;

1-) Eyaletlerde görev yapan yerel yönetici kadroların devletten ayrılmak, bağımsız olmak istemesi,

2-) Yine eyaletlerde görev yapan devşirme kökenli yöneticilerin bölge halkına takındığı olumsuz tavır ve davranışların halk tarafından tepki görmesi,

3-) Toplanan vergilerin devlet denetimi dışında artırıma gitmesi.

Bu gibi sebeplerle Eyalet İsyanları baş göstermiş ve feodal güçlerin ve yabancı devletlerin desteği ile isyanlar geniş bir alana yayılmıştır. İsyanların sonuçları ise şöyledir;

1-) İsyanlar nedeni ile merkezi otorite sarsılmış, devletin eyaletlerdeki kontrolü zayıflamıştır.

2-) Çıkan isyanlar sonucu birtakım isyancıya taviz verilmiş, ayrıcalık tanınmıştır.