Edebiyat

Gazneli Edebiyatı

Türk-İslam Devletleri arasında bilim ve sanata önem vermesi ile bilinen Gazneliler’de edebiyat da diğer sanatlar gibi gelişmiş ve ülke içinde ayrı bir öneme sahipti. Ülke sınırları içerisinde çeşitli bilim adamları, alimler ve şairler bulunuyordu. Gazneliler Dönemi, kuruldukları bölge ve hakim oldukları coğrafya ile oldukça renkli bir dönem olmuştur. Sultan Gazneli Mahmut, önemli bir kumandan ve devlet adamı olmasının yanı sıra, başta edebiyata, bilime ve sanata önem veren bir kişilikti. Bu yazımızda Gazneli Edebiyatından kısaca bahsedeceğiz. Gazneli Edebiyatından kısaca bahsetmeden önce şunu belirtmekte fayda var. Gazneliler döneminde verilen eserler ve yapılan çalışmalar, devletin verilen eserleri ve yapılan çalışmaları konusunda yetersiz olması ve ağır tahribatlara maruz kalması nedeniyle günümüze kadar ulaşamamış ve bu eserlerden çok azı şu anda bilinmektedir.

Gazneli Edebiyatından bu nedenlerden ötürü verebileceğimiz örnekler şimdilik iki tanedir. İlki Firdevsi’nin yazdığı Şehname; diğeri Tarih-i Yemin’dir.

Şehname

Firdevsi bu eserini Gazneli Mahmut’a sunmuştur. Sö konusu bu eser, İran efsaneleri ve mitolojileri üzerine kurulu manzum bir destandır. 60.000 beyitten oluşan bu eserde İran-Turan mücadeleleri konu edinmiştir. Aynı zamanda eser, Farsça kaleme alınmıştır. Eserde adı geçen bazı isimler şunlardır:

-) Büyük İskender (İskandar)

-) Hürmüz

-) Zebulistan (İran) Prensi Rüstem

-) Turan lideri Efrasyab (Alp Er Tunga)

-) Behram

Tarih-i Yemin (Utbi)

Gazneliler döneminde yazılan bir diğer önemli eser de Utbi’nin yazmış olduğu Tarih-i Yemin adlı eserdir. Eser Şehname’de olduğu gibi yine Gazneli Mahmut’a sunulmuştur. Eserde Gazneli tarihi (Sebük Tigin ve Sultan Mahmut Dönemi) anlatılmıştır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.