Edebiyat

Harzemşah Edebiyatı

Türk-İslam Devletleri arasında Büyük Selçuklu Devleti’nin varisi olarak hareket eden Harzemşahlar, önemli bir devlet olarak karşımıza çıkmaktadır. Harzemşahlar, gerek askeri açıdan gerekse edebiyatta Türk-İslam Devletleri arasında farklı bir konumda yer almaktadır. Harzemşahlar, edebiyat alanında pek çok esere imza atmış ve devlet sınırları içerisinde pek çok alim ve bilim adamı yetişmiştir. Harzemşahlar döneminde edebiyat, diğer Türk-İslam Devletleri’ne bakıldığında oldukça zengin ve içeriği bakımından güçlüdür. Harzemşahlar döneminde edebiyatı, verilen eserlerle şöyle özetleyebiliriz. (Parantez İçerisindeki Alanlar eserin sahibini belirtmektedir.

Kanglı Lügatı (Muhammed bin Kays)

Eser, Farsça-Türkçe bir sözlüktür. İki dilin zenginliklerini ve birbiri ile olan ilişkisini anlatmaktadır.

Mukaddime’tül Edep (Mahmut Zemahşeri)

Eser, 12. Yüzyılda yazılmıştır. Arapçayı öğretme ile yazılan bu eserde Oğuz, Kanklı ve Kıpçak Lehçelerine yer verilmiştir.

Keşşaf Tefsiri (Mahmut Zemahşeri)

Mahmut Zemahşeri tarafından yazılan bu eserde, Kuran-ı Kerim’in dilindeki incelik ve üstünlükler anlatılmıştır.

Usul’ul Aşere (Necmeddin Kübra)

Usul’ul Aşere, diğer bir ismiyle On Usul. Necmeddin Kübra tarafından yazılan eserde tasavvufi konulara geniş yer verilmiştir.

Şerefiyye (Safiyüddin)

Safiyüddin tarafından yazılan Şerefiyye adlı eser, Türk musikisi hakkında bilgiler ve detaylar içermektedir.

Yazılı edebiyat alanında diğer ulus ve milletlerden daha geride olduğumuzu düşündüğümüzde Harzemşahlar döneminde yapılan/yazılan bu eserler, gerek Türk tarihi gerekse Türk-İslam tarihi açısından oldukça önemlidir.

Diğer yazılarımızda Türk-İslam tarihi çerçevesinde Karahanlılar, Timur, Büyük Selçuklu ve Gazneli Devletlerinin edebiyatlarından bahsedeceğiz.

 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.