Hukuk

İn Dubio Pro Reo Nedir? Ne Demek?

İn dubio pro reo nedir? İn dubio pro reo ne demek? Ne anlama geliyor. Hukuk kurallarına göre şüpheden sanık yararlanır anlamına gelen İn dubio pro reo sözünün anlamı nedir? 

İlk başta “İn dubio pro reo” sözünün kelime kelime anlamına bakalım. Latince olan bu sözün kelimeleri şu anlama gelir: 

İn dubio: Şüphe 

Pro: İçin 

Reo: Sanık 

İn dubio pro reo sözünün alternatif karşılıklarını şöyle sıralamak mümkündür:

• Şüpheden sanık yaralanır.

• Şüphe sanık içindir. 

• Şüphe varsa davalının yararına karar verilir. 

Bu konuda uzman birisinin görüşlerine bakalım. Prof. Dr. Bahri Öztürk Nazari ve Uygulamalı Ceza Muhakemesi Hukuku adlı kitabında şu ifadelere yer verir: 

“Böyle bir ilkenin kabul edilmesinin sebebi, bin suçlunun cezasız kalmasının bir masumun mahkum olmasına tercih edilmesidir; başka bir ifade ile masumluk karinesidir.”

İn dubio pro reo sözü, sanık için şüphe varsa veya failin suçu işlediğine dair yeterli bir kanıt bulunamazsa failin beraatına karar verilmesini öngörür. 

İn dubio pro reo sözü, Roma hukukundan beri uygulanan ve evrensel hukuk kaidelerine girmiş bir sözdür. 

Eğer sanık için ceza-i işlem uygulanacak yeterli bir delil yoksa sanık (fail, davalı) beraat eder. Eğer davalının suçu işlediğine dair kesin bir karar varsa davalı için ceza-i işlem uygulanır. 

Bir örnekle duruma açıklık getirelim. 17 Eylül 2017 tarihinde Feray Şahin’in bir polis memurunun silahından çıkan tek kurşunla ölmesi üzerine savunmalar şu şekildedir:

Fatih Burak Aykut (Polis memuru): O gece Feray’ın evinde yalnızdık. Silahımla oynamak istedi ve silah ateş aldı. 

Aysel Şahin (Feray Şahin’in Annesi): Kızım şiddeti hiç sevmezdi. Silahı eline alacağını sanmıyorum. 

Şimdi söz konusu savunmalarda suç teşkil edecek veya davalıyı mahkum edecek yeterlilikte bir delil yok. Maktulün konuşturulması da imkansız olacağı için olayı aydınlatmak neredeyse imkansız. Bu durumda “İn dubio pro reo” çerçevesinde Fatih Burak Aykut’un beraat etmesi gerekir. Eğer:

• Fatih Burak Aykut, olayın yaşandığı gece, Feray Şahin’i kendisinin öldürdüğünü kabul eder veya olayı aydınlatacak bir video veya ses kaydı ortaya çıkarsa dava hakkında kesim hüküm o zaman verilir ki davalı suçu kabul etmiyor. 

Bu ilke, davalının lehine olan bir uygulamadır. Her ne kadar açık olsa da bazı suçlarda delil yetersizliğinden davalı beraat edebiliyor. Bu durumlarda mahkemenin inisiyatif kullanarak davalı aleyhinine vereceği kararlar ise “emsal niteliğinde” değerlendirilir. 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.