Kapıkulu Süvarileri ve Kapıkulu Piyadeleri Nedir?
Osmanlı Devleti’nin Tımarlı Sipahiler’den sonra en önemli askeri gücü, Kapıkulu Süvarileri ve Kapıkulu Piyadeleriydi. Kapıkulu Süvarileri ve Kapıkulu Piyadeleri, içlerinde farklı görev ve sorumlulukları bulunan askerlerden oluşmaktaydı. Osmanlı Devleti ordusunda askeriyede görev yapan askerler ilk zamanlarda liyakate göre atanırlar ve askerler, sadece askerlik görevini yapmakla mükelleftiler. Osmanlı Devleti’nin çeşitli kademelerinde görev yapan bu askerlerin görevleri ve sorumlulukları şöyledir:
Acemi Ocağı
Genellikle Balkanlar’dan getirilen yabancı kökenli çocuklar, Türk ailelerin yanlarına verilerek Türk-İslam kimliği kazandırılır ve bu ocağa alınırlardı.
Yeniçeri Ocağı
Osmanlı Devleti’nin en önemli merkezi askeri gücü olan Yeniçeriler, savaş zamanında orduda yer alır; barış zamanı ise İstanbul’u korurlardı. Yeniçeri Ocağı, I. Murat zamanında kurulmuş ve daha sonra Osmanlı içim zararlı olduğu gerekçesiyle II. Mahmut tarafından 1826’da kaldırılmış/lağvedilmiştir.
Topçu Ocağı
Top yapmak, top dökmek ve savaşlarda ya da kale kuşatmalarında top kullanmak üzere görev yapan birliklerdir.
Cebeci Ocağı
Osmanlı ordusunda silah yapımı ve silah tamiri ile ilgilenen askeri birimdir.
Top Arabacıları
Top arabaları yapımından ve savaşlarda top arabası kullanımı ile ilgilenen birliklerdir.
Lağımcı Ocağı
Osmanlı ordusunda kale kuşatmalarında, tünel kazma ve kale duvarlarını yıkma/aşma işleri ile ilgilenen birliklere denir.
Humbaracı Ocağı
Mermi, el bombası ve havan topu yaparak savaşlarda bunları kullanan birliklerdir.
Bostancılar
Saray, kasır ve köşkleri koruyan, güvenliğini sağlamakla mükellef birliklere verilen isimdir.
Kapıkulu Süvarileri
Sipahiler ve Silahtarlar
Seferde veya savaş esnasında padişahın otağını koruyan birliklere verilen isimdir.
Ulufeciler
Sefer sırasında padişahın sancağını korumakla yükümlü olan Ulufeciler, sağ ve sol olmak üzere iki kısıma ayrılır.
Garipler
Saltanat seferinde hazine veya devlet ağırlıklarını korumakla görevli Garipler, yine Ulufeciler gibi sağ ve sol olmak üzere ikiye ayrılmaktadır.
Osmanlı Devleti’nin en önemli askeri gücü, Kapıkulu Piyadeleri ve Kapıkulu Süvarileriydi. Fakat özellikle Duraklama Dönemi’nin başlaması ile Osmanlı Devleti’nde meydana gelen her alandaki bozulma, askeri alanda da kendini göstermeye başlamıştır.
Özellike Yeniçeri Ocağının bozulmaya başlaması ile birlikte Osmanlı Devleti’nin askeri açıdan caydırıcı gücü ortadan kalkmıştır.
Bunun en önemli göstergesi olan Haçova Meydan Muharebesi’nde Yeniçeriler sefere çıkmak istememiş, savaşta ise çok sayıdan asker kaçağı çıkmıştır. Kaçan Askerler ise Anadolu’da Celali İsyanlarının önderliğini yapmışlardır.
İlerleyen süreçlerde ise Osmanlı ordusu, klasik ordu düzeninden vazgeçmemiş ve geleneksel olarak savaşmakta ısrar etmiş, Avrupa’daki gelişmeleri takip etmemiştir.
Hotin Seferinde Yeniçerilerin isteksiz olduklarını fark eden Genç Osman’ın müdahalesi de yine Yeniçeriler tarafından engellenmiş ve Genç Osman, ilk kez öldürülen Padişah olmuştur. (Diğeri I. Murat – Birinci Kosova Savaşı)
Özetle Osmanlı Devleti’nin ordusunda Kapıkulu Piyadeleri ve Kapıkulu Süvarileri önemli birliklerdi. İlk zamanlarda mükemmel işleyen mekanizma daha sonra bozulmaya başlamış ve devlet için zararlı hale gelmiştir. Örneğin Yeniçeriler, ulefe uğruna padişah değişikliği yapmış, kazan kaldırmışlardır.