Kars Antlaşması (13 Ekim 1921) Nedir? Önemi ve Maddeleri Nelerdir? Kim İmzaladı?
Sakarya Meydan Muharebesinin (23 Ağustos-13 Eylül 1921) ardından Yunan ordusunun saldırı gücü kırılmış ve Yunanlılar savunma durumuna geçmiştir. Savaşın önemli sonuçlarından biri de Kars Antlaşması olmuştur. 13 Ekim 1921’de Kafkas Cumhuriyetleri ile TBMM arasında Kars Antlaşması imzalanmıştır. Peki Kars Antlaşması’nın önemi, maddeleri, nedenleri ve sonuçları nelerdir? Kars Antlaşması Nedir?
Kars Antlaşması Nedir?
Sakarya Meydan Muharebesinin ardından Sovyetler’in aracılığıyla Sovyet Rusya’ya bağlı Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan ile Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) arasında yapılan ve antlaşmayı TBMM adına Kazım Karabekir’in imzaladığı, Türkiye’nin Doğu sınırının kesinleştiği antlaşmanın ismidir.
Sovyet Rusya’nın aracılığıyla Sovyetler’e bağlı olan Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan ile TBMM arasında 13 Ekim 1921’de imzalanan Kars Antlaşması’nı TBMM adına Kazım Karabekir imzalamıştır.
Kars Antlaşması’nın Maddeleri
- Kafkas Cumhuriyetleri (Azerbaycan, Gürcistan ve Ermenistan) kapitülasyonların kaldırıldığını kabul edecek.
- Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin tanımadığı bir antlaşmayı tanımayacak.
- Boğazların ticaret gemilerine açık olmasının yanı sıra güvenliğinin sağlanması da taraflarca benimsenecek.
- Nahçıvan bölgesine özerklik verilecek.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi, Batum’un Gürcistan’a verilmesini kabul edecek.
- Türk tüccarlar Batum Limanındaki ticaretlerinde vergi ödemeyecek.
- Antlaşmasıyı imzalayan taraflar arasında ekonomik, siyasi ve sosyal ilişkiler güçlendirilecek ve bu konuda çeşitli sözleşmeler imzalanacak.
- Antlaşmaya taraf olan devletler, kendi toprakları içinde yaşayan karşı tarafın vatandaşlarına eşit haklar tanıyacak.
Kars Antlaşması’nın Önemi ve Kars Antlaşması Hakkında Bilinmesi Gerekenler
- Moskova Antlaşması, Kars Antlaşması içinde yer almıştır.
- Bu antlaşma ile birlikte Türkiye’nin doğu sınırı kesinlik kazanmıştır.
- Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği (SSCB), bölgesel otoritesini kurmak amacıyla bu antlaşmaya arabuluculuk yapmıştır.
- Batum, kesin olarak sınırlarımız dışında kalmış ve Misak-ı Milli’den verilen ilk taviz olmuştur.
Diğer Antlaşmalar için aşağıdaki linke tıklamanız yeterli
1774 Küçük Kaynarca Antlaşması
1833 Hünkar İskelesi Antlaşması
1921 Afganistan ile Dostluk ve İşbirliği Antlaşması