Kars Antlaşması Nedir? Özellikleri ve Maddeleri Nelerdir?
Kars Antlaşması nedir? Kars Antlaşması’nın önemi, özellikleri ve maddeleri nelerdir? Daha önceki yazılarımızda çeşitli devletler arasında imzalanan antlaşmalardan söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca Kars Antlaşması’ndan söz edeceğiz.
Kars Antlaşması Nedir?
13 Ekim 1921’de Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan ile TBMM arasında imzalanan Türkiye’nin doğu sınırının kesinleştiği, Batum’un sınırlarımız dışında kaldığı ve Moskova Antlaşması’nın içinde yer alan bir antlaşmadır.
Kars Antlaşması (13 Ekim 1921)
Sovyet Rusya’nın aracılığıyla Sovyetler’e bağlı olan Ermenistan, Gürcistan ve Azerbaycan ile Türkiye Büyük Millet Meclisi arasında imzalanan bir antlaşmadır. Antlaşma, Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Kazım Karabekir tarafından imzalanmıştır.
Kars Antlaşması Maddeleri
- Gürcistan, Ermenistan ve Azerbaycan; kapitülasyonlar ve çeşitli ticari imtiyazların kaldırıldığını kabul edecek.
- Kafkas Cumhuriyetleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin tanımadığı bir antlaşmayı kabul etmeyecek.
- Boğazların ticaret gemilerine açık olması ve boğaz güvenliğinin sağlanması taraflarca da benimsenecek.
- Nahcivan bölgesine ”özerklik” tanınacak.
- Türkiye Büyük Millet Meclisi, Batum’un Gürcistan’a verilmesini kabul edecek.
- Türkler, Batum limanındaki ticaretlerinde vergi ödemeyecekler.
- Antlaşmayı imzalayan taraflar arasında ekonomik, siyasi ve sosyal ilişkileri güçlü tutacak çeşitli sözleşmeler imzalanacak.
- Antlaşmaya imza atan devletler, kendi topraklarında yaşayan karşı taraf yurttaşına ”eşit muamele” yapacak.
Kars Antlaşması’nın Özellikleri
- Moskova Antlaşması, Kars Antlaşması içinde yer almıştır.
- Türkiye’nin doğu sınırı kesinlik kazanmıştır.
- Sovyet Rusya, bölgede nüfuzunu artırmak amacıyla taraflar arasında imzalanan antlaşmaya arabuluculuk yapmıştır.
- Batum, kesin olarak sınırlarımız dışında kalmıştır. Böylece Misak-ı Milli’den verilen ilk taviz olmuştur.
Diğer Antlaşmalar
1774 Küçük Kaynarca Antlaşması
1833 Hünkar İskelesi Antlaşması
1921 Afganistan ile Dostluk ve İşbirliği Antlaşması
