Tarih

Kıta Ablukası Nedir?

Kıta Ablukası, Napolyon önderliğindeki Fransa ve uydu devletlerinin 1807 ile 1914 yılları arasında Büyük Britanya Krallığı’na uyguladığı ambargonun ismidir.

Büyük Britanya Krallığı ile Fransa arasındaki düşmanlığın nedeni Ortaçağ’a dayanmaktaydı. Büyük Britanya Krallığı’nın 1789 Fransız İhtilaline başından beri karşı çıkması da iki devlet arasındaki düşmanlığı iyice pekiştirmişti. Sanayi Devrimi ile birlikte İngiltere’nin başını çektiği ve başlattığı denizaşırı hamleler Güney Avrupa ülkesi olan ve devrimden sonra Napolyon önderliğinde güçlenen Fransa’yı da hayli ürkütmekteydi. Deniz üzerinden, gemiler ve topçu atışları ile adayı işgal etmeyi amaçlayan Napolyon’un planları Trafalgar yenilgisi ile suya düşmüş ve Napolyon bir yıpratma savaşına karar vermiştir. Kıta Ablukası ise bu yıpratma savaşının bir parçasıdır.

1807 yılından itibaren tüm Fransız limanları Britanyalılara kapatıldı. Aynı zamanda Fransız güdümündeki diğer kıta ülkeleri olan Rusya, Avusturya, İspanya, Hollanda, İtalya, Prusya gib ülkeler de ablukaya katılmaya zorlandı.

Fransa-Rusya ve Büyük Britanya Krallığı-ABD Savaşları

Napolyon tüm kıtada (Avrupa kıtasında) hiçbir boşluk bırakmak istemiyordu. Bu amaç doğrultusunda Avrupa kıtasındaki tüm kralları tahakküm altına almaya kalkıştı fakat Portekiz ve İsveç karara itiraz etti.

1807 senesinde Fransızlar hem karadan hem de denizden Portekiz’i kuşatma altına aldı. Kral, Britanya donanmasının yardım etmesi üzerine Brezilya’ya kaçtı; fakat ülkesi işgal edildi. İlerleyen süreçlerde ise Napolyon’un bölgedeki kontrolü arttırmak istemesi yerli halkı rahatsız etti. Bunun sonucunda da Yarımada Savaşı patlak verdi.

Kuzey Avrupa ülkesi olan İsveç ise Rusya tarafından işgal edilerek susturuldu. Fakat Britanya’nın siyasi ve askeri desteğini arkasına alan İsveç direnişçileri, Napolyon’un eski dostu, yeni düşmanı olan Bernadotte’un liderliğinde savaşı sürdürdü.

Napolyon’un bu plansız programsız girişimi pahalıya maloldu. Abluka, planlanın aksine Büyük Britanya’yı değil kıta Avrupa’sını vurdu. Avrupa pazarını kaybetmesine rağmen Britanyalılar yeni pazar arayışlarına hız kesmeden devam ettiler ve işgal edemedikleri, dünyanın geri kalan kısmına yayıldılar. Kıta Avrupasının Napolyon diktatörlüğü altında tabiri caizse felç olması, Büyük Britanya Krallığı’nı deniz aşırı ülkelerde rakipsiz bırakmasına neden olmuş ve büyük sömürge imparatorluğunun (üzerinde güneş batmayan imparatorluk) kuruluşunu hızlandırmıştır.

Aynı zamanda kıtada başta temel gıda malzemeleri başta olmak üzere pek çok mal da bulunamaz hale gelmişti. Napolyon’un kıta Avrupasında ticareti düzenleyen despot kararnameleri ablukaya katılan diğer Avrupa ülkelerinde memnuniyetsizlik yarattı. Ablukadan büyük zarar gören Rusya, karara itiraz edip karara bundan sonra uymayacağını açıkladı ve 1812 yılında limanlarını Büyük Britanya’ya tekrar açtı. Siyasetinin başarısız olduğu gerçeğini bir türlü kabullenemeyen Napolyon, ablukadan vazgeçmek yerine Rusya’ya savaş açtı ve abluka kararında ısrarcı oldu.

Büyük Britanya’nın okyanus ötesindeki en önemli düşmanı olan ABD ise Fransa’ya destek amacıyla ablukaya katılma kararı almıştı. Bu karar Büyük Britanya için bir tehdit olarak görülmüş; ablukanın kıta dışına yayılmaması için İngilizler 1812 yılında ABD’ye savaş açmıştır.

Avrupa krallarının isteksiz bir şekilde sürdürdüğü abluka, Napolyon’un 1814 yılında Rusya’ya ağır bir şekilde yenilmesiyle birlikte kendiliğinden sona ermiştir.

Kıta Ablukası’nın başarısız olması, 19. yüzyılda adeta klasik bir kural haline gelen “denizlere hükmeden dünyaya hükmeder” görüşünün en büyük kanıtlarından biri olmuştur.

Çevreleme Politikası Nedir?

 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.