İnkılap Tarihi

Laiklik İlkesi Nedir? İlgili İnkılapları ve Anahtar Kavramları Nelerdir?

Laiklik, Atatürk ilkeleri arasında en radikal ilkedir. Laiklik ilkesi çerçevesinde yapılan değişiklikler ile devlet, dinin etkisinden uzaklaştırılmış ve böylece 1517 yılında resmi bir şekilde başlayan Osmanlı Devleti’nin teokratik rejimi yeni kurulan devlette sürdürülmemiş ve çeşitli inkılaplarla devlet, dinin etkisinden çıkarılmıştır.

Laiklik İlkesinin Özellikleri

En bilinen tabiriyle din ve devlet işlerinin birbirinden ayrılması şeklinde özetlenebilen laiklik, Türk inkılabının vazgeçilmez bir unsurudur. Atatürk’e göre din, insanların vicdanlarında olması gereken kutsal bir kavramdır. Dinin siyasete ve devlet idaresine karıştırılması, dinin kutsallığını zedelemektedir. Öte yandan laiklik ilkesi, devletin temeli olarak görülmüştür.

Devlet düzeninin, kurumlarının veya hukuk kurallarının dine göre değil akla ve bilime göre yeninden yapılandırılması öngörülmüş ve bu yönde çeşitli inkılaplar yapılmıştır. Ayrıca laiklik ilkesinin devletin resmi ideolojilerinden biri olarak seçilmesiyle din özgürlüğü de sağlanmış oldu. Ülke içinde yaşayan gayrimüslim vatandaşlar, laiklik ilkesi ile kendi dinlerini rahatça ifade etme ve yaşama imkanı buldular.

Laiklik ilkesine göre bir devletin dini olmamalıdır. Devletin bir dini olması halinde devlet, kendi dininden olanlarla kendi dininden olmayanlar arasındaki seçimi dindaşlarından yana kullanacaktır. Bu durum, yine Atatürk ilkelerinden biri olan halkçılık ile zıt bir durum teşkil etmektedir.

Öte yandan laiklik demokratik bir düzen ve toplumun vazgeçilmez bir parçası olmuştur. Zira laiklik olmadan gerçek anlamda bir ”düşünce özgürlüğü” sağlanmış olmaz. Ayrıca laiklik, devrimciliğin de önünü açan bir olgudur. Laik olmayan bir toplum, çağın gereksinimlerini karşılayamaz ve yaşadığı çağı geriden takip eder. Laiklik ilkesi, halkçılık ilkesi ile de doğrudan doğruya ilgili olan bir ilkedir. Çünkü bir din devletinde halkın istekleri değil dinsel ögelerin veya din alimlerinin istekleri daha çok ön plana çıkar.

Mustafa Kemal Atatürk Fotoðraf ve Objeler

Laiklik ile İlgili Yapılan İnkılaplar

  • Saltanatın kaldırılması.
  • Halifeliğin kaldırılması.
  • Tevhid-i Tedrisat Kanununun kabul edilmesi.
  • Şeriye ve Evkaf Vekaletinin kaldırılması.
  • Şeriat Mahkemelerinin kapatılması.
  • Medreselerin kapatılması.
  • Şeyhülislamlık makamının kapatılması.
  • Tekke, zaviye ve türbelerin kapatılması.
  • Maarif Teşkilatı Hakkında kanun çıkarılması.
  • Türk Medeni Kanununun kabul edilmesi.
  • Anayasadan ”devletin dini İslam’dır” maddesinin çıkarılması.
  • Yemin metinlerinden ”Vallahi” ibaresinin kaldırılması.
  • Kılık-kıyafet yönetmeliğinin değiştirilmesi.
  • Laikliğin 1937 yılında anayasaya dahil edilmesi.
  • Şeyhlik, seyitlik, üfürükçülük, dervişlik, emirlik, falcılık, büyücülük, musakacılık gibi şan, ünvan ve sıfatların kullanılması ve bunlara ait olan özel kıyafetlerin giyilmesi yasaklandı. 

Laiklik İlkesi ile İlgili Anahtar Kavramları

  • Akıl 
  • Bilim
  • Din, vicdan ve mezhep özgürlüğü
  • Tutucu olmama
  • İrticaya karşı gelme
  • Ruhban olmama

One thought on “Laiklik İlkesi Nedir? İlgili İnkılapları ve Anahtar Kavramları Nelerdir?

  • İsfendiyar Eralp

    Laiklik bize hiç bir fayda getirmedi ; amma bizi pisin pisi yaptı ; din ortadan kaldırılınca – evet , Laiklik bunu yaptı – şimdi utanma bilöeyen vatandaş 4 taşındaki kız veya erkek çocuğuna tecavüz eder; oğul anasını babasını öldürür; hursızlık aldı gitti ; daha fazla isterseniz internette hazır . . . yüzlerce . . . benden Laikliğe lanet olsun . . . dinde yanlış hareket edenler cezalandıra bilirlerdi . . . önlemler alına bilirdi . . . amma onu hapsetmek hiç de akıllı olmadı . . . selamlar . . .

    Yanıtla

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.