Sosyoloji

Max Weber’in Otorite Tipleri ve Türleri

Weber’in otorite türleri nelerdir? Weber, otoriteyi kaç türe ayırmıştır? Otoritenin türleri nelerdir? Daha önceki yazılarımızda çeşitli sosyologların kuramlarından ve görüşlerinden söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca ”Weber’in Otorite Tipleri”nden söz edeceğiz.

Weber’in Otorite Tipleri

Weber’in eserlerinde otorite kavramının üç ayrı alt başlığa ayrıldığını görüyoruz. Bunlar;

  • Geleneksel otorite
  • Yasal – rasyonel otorite
  • Karizmatik otorite

Geleneksel Otorite Nedir?

Çok eski geleneklere yönelik kurumsallaşmış inançlar bütününe geleneksel otorite adı verilir. Geleneksel otoritede toplumlar genetik ayrıcalıklar özelinde algılanır ve söz konusu bu toplumlarda miras şartları tahmin edilenin de ötesinde eski bir dönemde belirlenmiştir. Bu miraslar, pratik ve günlük yaşamdan ziyade mitler ve efsanelere dayanan bir anşam taşımaktadır.

Örneğin Yahudilik ve İslam dinlerinde görülen yiyecek yasaklamaları geleneksel otorite kavramına dahildir. Domuz etinin haram oluşu veya alkollü içeceklerin yasak olmasının nedeni, bunların pis olmalarında değil çok uzun yıllar önce birilerinin bunları yasaklamış olmasındandır. (1)

Yasal – Rasyonel Otorite

Bu otorite türü, kuralların yasallığına ve bu kurallara göre yönetimi elinde tutanların emir verme hakkına inanmaya” dayanan bir otoritedir. (2) Geleneksel otoritenin hakim olduğu bir toplumda eski bir dönemi ele alacak olursak sadece kralın, dükün veya padişahın soyundan gelenlerin tahta geçmesi beklenirdi ancak yasal-rasyonel otoriteden hakim olduğu bir toplumda ise tahtı ve iktidarı en çok hak eden kişi tahta geçer. Yasal-rasyonel otoritenin hakim olduğu bir sistemde bir görevin niteliklerini yeterince karşılayan bir kişi o göreve gelebilir.

Karizmatik Otorite

Bu otorite türü, ”bir müritler topluluğunun bir bireyin kutsallığına veya kahramanca gücüne ya da örnek alınacak bir kişi oluşuna ve onun ortaya koyduğu veya yarattığı düzene olağan dışı biçimde kendini adayaşına” dayanan bir otorite türüdür.

Max Weber, bu otorite türüne Hz. Muhammed ve Hz. İsa’yı örnek verir. Weber’e göre hem Hz. İsa hem de Hz. Muhammed, geleneksel yöntemleri yıkmış ve var olan düzenin mantığı sahte denilerek reddetmiştir.

Weber’e göre insanlar, yetkisinin meşruluğunu sorguladığı kişilere itaat etmezler. Yine aynı şekilde Weber, insanların yöneticilerine ‘gönüllü’ olarak itaat ettikleri zaman bir otorite kavramından söz edilebileceğinden bahsetmiştir.

  • 1: Scott Richard, Otorite, Ayrıntı Yayınları, 2014, İstanbul s. 33
  • 2: Scott Richard, Otorite, Ayrıntı Yayınları, 2014, İstanbul s. 34

Max Weber ve Otorite Tipleri ile İlgili Aramalar

Google’da Max Weber ve otorite tipleri ile ilgili arama yapan kullanıcılar aynı zamanda şunları da aradı; karizmatik otorite nedir kısaca karizmatik otorite özellikleri weber eylem tipleri weber rasyonellik tipleri weber rasyonalite tipleri karizmatik otorite kitabı sosyolojide otorite nedir liderlik siyasal otorite tipleri ve karizma

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.