Milano Fermanı Nedir? Özellikleri Nelerdir?
Milano Fermanı nedir ve özellikleri nelerdir? Daha önceki yazılarımızda Roma İmparatorluğu hakkında çeşitli yazılar kaleme almıştık. Bu yazımızda ise kısaca Roma İmparatorluğu’nun önemli dönüm noktalarından biri olan Milano Fermanı’nın özelliklerinden bahsedeceğiz.
Milano Fermanı
Milano Fermanı, Roma İmparatorluğu’nun Hristiyanlığı kurumsallaştıran ve hoşgörü ile karşılayan bir bildiridir. Ferman, Roma imparatoru olan I. Konstantin ile Licinus arasında Şubat 313 yılında Milano’da uzalaşılan siyasi bir anlaşmanın sonucu olarak imzalanmıştır. Anlaşmanın imzalanmasından 4 sene sonra Haziran 313 tarihinde Licinus’un Doğu Roma’ya ilan ettiği bu ferman; herkesin dilediği tanrıya tapınma özgürlüğünü tanıyordu. Bu ferman kapsamında Hristiyanlar da kilise kurmak gibi çeşitli haklara sahip olmuşlardır. Ayrıca yine bu fermanla Hristiyanlar, devlet tarafından el konulan mallarına da tekrar kavuşmuş oldu.
Roma İmparatorluğu’nun Hristiyanlığı resmen kabul ettiğine dair bir bildiri olduğu görüşünde uzlaşılan ve I. Konstantin’e mal edilen bu ferman; kesin bir sonuç bildirgesinin olduğu (Hristiyanlığın Roma tarafından kabul edildiğine dair) hukuksal bir belge mahiyetinden çok Milano’da Licinus ile Konstantin arasında yapılan görüşmelerin neticesinde duyurulan bir belgedir. Licinus ile I. Konstantin arasında yapılan görüşmede ibadet özgürlüğü ve Hristiyanların uğradığı zararların telafi edilmesi ya da onarılması gibi konular tartışılmıştı.
Hristiyanlık, Roma İmparatorluğu’nun 313 yılında yayınlanan Milano Fermanı ile çok daha geniş kitlelere ulaşmaya başladı. Orta Doğu’da yaygın olan semavi dinlerden uzaklaşarak daha fazla kişiye hitap eden ve mensubu artan Hristiyanlık dini, zamanla Roma İmparatorluğu’nun resmi dini haline gelmiştir. Roma İmparatorluğu’nun Hristiyanlığı resmi bir din olarak seçmesi, 381 yılında Theodosius döneminde gerçekleşmiştir.
Milano Fermanı Öncesi Roma İmparatorluğu
Milano Fermanı’nın öncesinde Roma İmparatorluğu’nda paganizm bir hayli yaygındı ve Roma İmparatorluğu içinde yaşayanlar, çok tanrılı bir dine sahipti. Evlerinde küçük heykelcikler bulunduran Romalılar, bu heykellere tapınır ve bunlara çeşitli isimler verirdi. Pagan geleneği, Roma’da imparatorlar aracılığıyla da yapılırdı. Örneğin imparatorlar, vatandaşların da katılımıyla kurban törenleri düzenlerdi. Topluca yapılan bu ayinler, Roma İmparatorluğu’nun çekirdek kültürü hakkında da önemli bilgiler verir.
Düzenlenen bu törenlerin birinde Romalı kahinler bekledikleri bir işareti alamayınca bundan ülke içindeki Hristiyanları sorumlu tuttular ve gerek devlet gerekse Romalı yurttaşlar Hristiyanlara büyük bir baskı kurmaya başladı. İşte tam da böyle bir zamanda Roma’nın doğuda kalan kısımlarını kontrol eden Licinus ile Roma İmparatoru I. Konstantin bir araya geldi ve görüşmelerin sonucunda Milano Fermanı imzalandı.
I. Konstantin, Hristiyanlara yapılan eziyetler ve haksızlıklara rağmen onların dinlerini yaşamaktan vazgeçmeyişine büyük bir hayranlık besledi. Roma’da Hristiyanlığın yayılmasında önemli bir dönüm noktası olan Milano Fermanı’nda bu hayranlığın da büyük bir etkisi olmuştur.
