Nasturi İsyanı Nedir?

Cumhuriyet’in ilan edilmesinden sonra bazı muhalif gruplar ve kitlelerden de çatırdılar gelmiştir. Yeni rejimden rahatsız olan gruplar, devlete isyan etmişler ve yabancı devletlerin de desteğiyle isyanlarını geniş bir alana yayma imkanları bulmuşlardır. Bu dönemde ortaya çıkan en önemli isyan Şeyh Said İsyanı’dır. Bu dönemde ortaya çıkan bir diğer isyan da Nasturi İsyanıdır.

Nasturi İsyanı (7 Ağustos – 26 Eylül 1924)

Güneydoğu Anadolu bölgesinde yer alan Hristiyan Arapların (Nasturiler) bağımsızlık için başlatmış olduğu isyan hareketidir.

Nasturilerin isyanında rol oynayan ve isyanın öncesindeki hareketliliği kışkırtan İngilizler, kendi amaç ve menfaatleri doğrultusunda Nasturilerin isyanını desteklemişlerdir. İsyanda pek çok olumsuz olay da yaşanmıştır.

İngiliz uçakları, asilere yardım etmek maksadıyla Türk mevzilerine saldırmışlar ve bu durum iki devleti karşı karşıya getirmiştir.

İsyanın bastırılması için Cafer Tayyar Paşa görevlendirilmiş ve isyanın bastırılması için başta Şikak Aşireti lideri İsmail Ağa olmak üzere çeşitli Kürt aşiretleri ile irtibat kurulmuştur.

Nasturilerin isyanı kesin olarak 26 Eylül tarihinde bastırılmıştır. Cumhuriyet döneminin önemli toplumsal olaylarından biri olan Nasturi İsyanı, Türk hükumetini zor duruma düşüren gelişmelerden biri olmuştur.

Sınırı geçerek kaçmak zorunda kalan Nasturiler ise İngiliz mandası altındaki Irak’a sığınmışlardır. Bugün Nasturiler’in önemli bir kısmı Irak’ın kuzey bölgelerinde yaşamaktadır.

İngiltere’nin Musul meselesi çerçevesinde desteklediği Nasturiler, isyanı daha fazla büyütememişlerdir. Fakat, Nasturi İsyanı’ndan bir sene sona ortaya çıkan Şeyh Said İsyanı, İngilizler’in siyasi amaçlarını gerçekleştirmiş ve Türkiye Musul-Kerkük’ü kaybetmiştir.

Nasturi İsyanı Hakkında Bilinmesi Gerekenler

• Bu isyanda İngiltere’nin kışkırtıcı rol oynamasında Musul konusunu lehine çözme isteği etkili olmuştur.