Oğuz’ların 24 Boyu ve Boyların Kurduğu Devletler
Oğuzlar kaç koldan meydana gelir? Tüm Oğuz kollarının adı nedir? Hangi kol hangi devleti kurmuştur? En kalabalık Türk topluluğu olan Oğuzlar, boyları ile meşhur olmuş bir Türk devletidir. 24 boy ve geldikleri yerler şöyledir:
Bozoklar
Oğuz’ların üst iki grubundan biri olan Bozoklar’ın en bilinen kolu Kayı boyudur. Kayı boyu bilindiği üzere Osmanlı Devleti’ni kuran boyun ismidir. Bozok kolu; Günhan, Ayhan ve Yıldızhan olarak üçe ayrılır:
Günhan
1) Kayı
2) Bayat
3) Akaevli
4) Karaevli
Ayhan
1) Yazır
2) Döğer
3) Dodurga
4) Yaparlı
Yıldızhan
1) Avşar
2) Kızık
3) Beğdili
4) Karkın
Üçoklar
Bu kol, Oğuz’ların diğer önemli koludur. Üçoklarda bilinen en önemli boy ise Kınık boyudur. Selçuk Bey tarafından kurulan Büyük Selçuklu Devleti, Oğuz’ların Üçok kolunun Kınık boyuna tabidir. Bu koldaki diğer önemli boy ise Bayındır boyudur. Akkoyunlu Devleti’nin kurucuları Bayındır boyundandır. İşte tüm boyları:
Gökhan
1) Bayındır
2) Beçene
3) Çavuldur
4) Çepni
Dağhan
1) Salur
2) Eymür
3) Alayuntu
4) Yüreğir
Denizhan
1) İğdir
2) Büğdüz
3) Yıva
4) Kınık
Oğuzlar ya da Uzlar, Türk tarihinin en önemli topluluklarından biri olan Oğuzlar, 24 kolu ile en kalabalık Türk topluluğudur. Orhun Kitabelerinde yer alan bilgilere göre Oğuzlar, Orhun ve Selenga Nehirleri bölgesinde yaşadılar. Topluluk halinde yaşayan Oğuzlar, Köktürkler yıkılana kadar bu devletin egemenliği altında yaşadılar. Uygurların Köktürk Devleti’ne son vermesinin ardından Uygur egemenliği altına giren Oğuzlar, Kırgızların Uygurlara son vermesinin ardından batıya doğru göç ederek Seyhun Nehri civarına yerleşmişlerdir.
Daha sonra Kıpçakların ve Rusların baskıları nedeniyle 11. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Balkanlar’a yerleşen Oğuz’ların bir kısmı Bizans ordusunda da görev almışlardır. Malazgirt Savaşında ise tıpkı Peçenekler gibi saf değiştirip Selçuklular’la beraber mücadele etmişlerdir.
Oğuzlar daha sonra 11. yüzyılın sonlarına doğru Peçenek saldırıları, şiddetli soğuk ve salgın hastalıklar gibi nedenlerle dağılmış ve siyasi varlıklarını kaybetmişlerdir.
10. yüzyılın sonlarına doğru İslamiyetle tanışan Oğuzlar, 11. yüzyılda Selçuklu Devleti’ni; 14. yüzyılda ise Osmanlı Devleti’ni kurmuşlardır.
Oğuzlar için ayrıca Türkiye Türklerinin Ataları ifadesi kullanılır. Hristiyan Oğuzlara ise “Uz” adı verilmektedir. Oğuz kelimesi ise “boy-kabile” anlamına gelmektedir. Öte yandan Oğuzlar, Türkmenler olarak da bilinmektedir. Günümüzde daha çok Türkiye, İran, Irak, Moldova gibi yerlerde varlık göstermektedirler.
