Sosyoloji

Saat Başı Yanılgısı

Zamanın önemi hiçbir şekilde yadsınamaz. Her ne iş yapıyor olursak olalım çoğu vakit tam zamanında bitirmek, tam zamanında yetişmek isteriz. Her sabah olduğu gibi işe gitmek için uyandım. Sanırım biraz geç kalmıştım. Otobüs durağına doğru hızlı adımlarla ilerlerken saatime bakıp otobüsün durağa ne zaman geleceğini anlamaya çalışıyordum. Olamaz! Otobüs saatleri artık her buçukta değil saat başlarındaydı. Bu nasıl olur işe yine geç kalacağım. Ama bir saniye, otobüsün saat başında gelmesi benim daha çok işime yarayacaktı. Saat 8’e 10 vardı ve rahat bir şekilde otobüse yetişip tam vaktinde işyerinde olabilecektim. Peki ben neden geç kalacağımı düşündüm? Bu tür ufak yanılgıları çoğu insan umursamaz ama neden her buçukta olan periyodik bir şey saat başlarına alınınca daha seyrek olduğunu düşündüm? Bunu gerçekten psikolojik bir sebebe dayandırmak isteği aklımın bir köşesinde dura dursun işe yetiştim. İnanın o kadar yoğun tempoda çalışıyorum ki eğer not almasaydım bunu araştırmayı unutacaktım. Öncelikle her zaman olduğu gibi internete girdim. Böyle bir şey internet üzerinden nasıl araştırılırdı ki? İnternette pek bir şey bulamadım. Asıl anlamak istediğim şey bu saat başı olayı sadece bende mi anlık bir yanılgı oluşturmuştu yoksa dünya üzerinde çoğu insan bu durumu defalarca yaşıyor muydu?

Geniş çaplı bir araştırma ile insanlardan veri elde edemesem dahi birkaç hafta boyunca çevremdeki tüm arkadaşlarıma bu durumu anlattım. Net bir sonuç alabilmek için bu olayı örneklendirmeye çalıştım. Onlara; ‘Vapur saatleri artık sadece saat başı olacakmış.’ Dedim. Neredeyse hepsi zaten seyrekti o kadar insan gün boyunca karşıya geçmeye çalışırken neden bunu yaptılar dediler. İşte tam da burada öğrenmek istediğimi almıştım. Vapur saatleri zaten sabahtan akşama kadar her saatte bir yapılıyordu. Sadece saat başlarına alınmıştı. Şimdi gönül rahatlığıyla psikoloji bölümüne ufak bir yanılgı daha ekleyebilirim.

Daha diyorum çünkü insanlar bunu hep yapıyorlar. Alışveriş yaparken 30 TL olan bir ürünü 29.99 gördüğümüzde bilinçaltımıza her zaman daha düşük bir tutar gibi gelir. İnsan beyni çoğu zaman bu şekilde ufak kestirmelere giderek hayatımız boyunca vapurun saatini düşünmek yerine asıl önemli gördüğümüz fikirlere odaklanarak yaşamamızı sağlar. Evet, bu bir yanılgı olabilir ama hata değil çünkü sonucunda kaybettiğimiz çok büyük şeyler olmuyor. İşin garip tarafı ise bu kestirmelerin farkına varsak bile buna bile bile kanmamızdır. 29.99 TL olan ürünün aslında 30 TL’den çokta farklı olmadığını bile bile 29.99 TL olan ürüne doğru yöneliriz. Piyasalar bu ufak yanılgılarımızdan dahi kendilerine pay çıkararak toplamda çok büyük bir müşteri kitlesine ulaşmış görünüyor.

Teknolojik Deli

Montaigne'e çıraklık yapıyordum, kovuldum. Biraz okuduktan sonra neden kovulduğumu anlayacaksınız.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.