Eğitim

Sanayi Tipleri Nelerdir? Ev Tipi Sanayi, Atölye Tipi Sanayi ve Modern Sanayi Nedir?

Özellikle 18. ve 19. yüzyılda meydana gelen gelişmeler, sanayinin gelişmesi açısından oldukça önemli gelişmelerdi. O zamana kadar yavaş olan üretim, söz konusu yüzyıllardan sonra hızla artış gösterdi ve günümüze kadar ilerleyişini sürdürdü. Ve sanayi hala gelişmeye ve üretmeye devam ediyor. Sanayi Devrimi’nin dünya tarihi için pek çok önemli Sonuçları olmuştu. Bu yazımızda Sanayi Devrimi’nden farklı olarak sanayi tiplerinden bahsedeceğiz. Belli başlı sanayi tipleri üçe ayrılmaktadır. Bunlar:

1-) Ev Tipi Sanayi
2-) Atölye Tipi Sanayi
3-) Modern Sanayi

1-) Ev Tipi Sanayi

İşlenecek olan hammaddelerin el işçiliğine dayalı olduğu, üretimin ihtiyaçları karşılama parametresine göre belirlendiği bir sanayi modelidir. Bu tip bir sanayi modeli, Sanayi Devrimi’nden önce oldukça yaygındı. Fakat günümüzde ev tipi sanayi daha çok gelişmemiş ülkelerde yaygınlık göstermektedir. Afrika kıtasının pek çok ülkesinde Hindistan, Bangladeş ve Vietnam gibi Uzakdoğu Asya ülkelerinde ev tipi sanayi oldukça yoğun görülmektedir. Öte yandan gelişmiş ülkelerde de modern sanayinin yanı sıra el işçiliğine dayalı sanayi de “ekonomik” anlamının dışında “kültür” anlamında devam etmektedir. Örneğin İsviçre’de üretilen saatler ve Türkiye’de üretilen bazı kilim, halı ve nakış işleri bu tip bir sanayi modeline örnek olarak gösterilebilir. Öte yandan Türkiye’de evlerde üretilen salça ve özel zeytinyağı gibi ürünler ev tipi sanayinin hala yaşandığını göstermektedir.

2-) Atölye Tipi Sanayi

Ev tipi sanayi modelinin gelişmesiyle birlikte üretimin ev halkının ihtiyaçların karşılanması dışında bir bölge ya da yörenin ihtiyaçları söz konusu olduğu için arz merkezi atölyelere taşınmıştır. Bu taşınma da atölye tipi sanayi modelini ortaya çıkarmıştır. Atölye tipi sanayi modeli günümüzde neredeyse pek çok kıta ve ülkede görülmektedir. Özellikle Çin, Hindistan’ın bazı bölgeleri ve fason üretim yapan ülkelerde atölye tipi sanayi oldukça yaygındır. Atölye tipi sanayinin kurulma maliyeti daha az ve ekonomik olduğu için modern sanayi kuruluşlarına göre daha fazla yaygınlık kazandığı söylenebilir. Özellikle tekstil sektöründe atölye tipi sanayi oldukça geniş bir yer tutuyor. Ülkemizde şehirleşme ile birlikte il merkezlerinin içinde kalmış olan küçük çaptaki mobilyacılar, marangozlar, demirciler; köy ve kasabalardaki un ve bulgur öğüten değirmenler, atölye tipi sanayiye bir örnektir.

3-) Modern Sanayi

 

Makinayı kullanarak hammaddeyi mamul (üretilmiş) madde haline getiren sanayi tipine modern sanayi adı verilmektedir. Modern Sanayi kavramının ortaya çıkması, İngiltere’de ortaya çıkan Sanayi Devrimi ile aynı dönemdedir. Sanayi İnkilabı ile yaklaşık 100 yıl içinde dünyadaki sanayi modeli köklü bir değişime uğramıştır. Modern sanayi ile birlikte büyük sanayi merkezleri ortaya çıkmış ve bu sanayi merkezlerinin etrafında kurulan şehirler sanayi ile beraber gelişmiştir. Örneğin Amerika Birleşik Devletleri’nin Detroit şehri, otomotiv sanayinin merkezi; Japonya’nın başkenti Tokyo ise Japon sanayisinin merkezi konumundadır. Öte yandan Almanya’nın Hamburg şehri de limanı sayesinde büyük bir sanayi şehri olmuştur. Türkiye’de ise İstanbul ve İzmir, ulaşım olanakları sayesinde dünyanın önemli sanayi kentlerinden olmuşlardır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.