Sarı ve Kırmızı Kartlar Ne Zaman Kullanılmaya Başladı?
Sarı ve kırmızı kartlar, futbolda oyuncuların yaptıkları hareketler sonucunda hakem tarafından verilen kartlardır. Sarı ve kırmızı kartlar, günümüzün futbol dünyasında yeşil sahaların vazgeçilmez renkleri haline gelmiş ve hemen hemen her maçta bu iki renkten birini gören futbolcular olmuştur. Peki sarı ve kırmızı kartlar ne zaman kullanılmaya başlandı? Sarı ve kırmızı kartların tarihçesi nedir?
Sarı ve kırmızı kart, futbolcuların yaptıkları fauller veya müdahaleler sonucunda hakem tarafından verilen kartlardır. Kurallar çerçevesinde bazı hareketler sarı kart ile cezalandırılırken bazı hareketler kırmızı kartla cezalandırılmaktadır.
Sarı ve kırmızı kart uygulamasından önce oyuncular nasıl cezalandırılırdı?
Bu konuda 1966 Dünya Kupası oldukça önemli olmuştur. 1966 Dünya Kupasında oyuncuların cezalandırılması konusunda oldukça fazla sorun yaşanmış ve 1970 Dünya Kupasında “sarı ve kırmızı kart” uygulamasına geçilmiştir.
1970 Dünya Kupasından önce futbolcular hakem tarafından uyarılır veya doğrudan oyundan atılırdı. Fakat hakemlerin hangi futbolcuyu kaç defa uyardığı sağlıklı bir şekilde not edilemiyordu.
1970 Dünya Kupasıyla birlikte müdahalelere göre kartlar belirlenmiş, kartların renginin tayininde “trafik lambaları” etkili olmuştur. Buna göre;
Kırmızı Kart: 1. Dereceden oyundan atılmayı gerektiren müdahale ve hareket.
Sarı Kart: Uyarı niteliği taşıyan bu kart ise futbolcunun bir maç içinde aldığı “net” ikazdır.
Böylece oyuncuların saha içinde yaptığı hareketler kartlar aracılığıyla not edilmiş ve hareketler kartlarla temsil edilmiştir.
1970 Dünya Kupasından sonra “kart uygulaması” tüm maçlarda geçerli olmuş ve futbolcuların saha içinde yaptığı sert müdahale ve hareketler kartlarla cezalandırılmıştır.
Sarı kart ve kırmızı kartın içeriği ise zamanla değişmiş ve kart gerektirecek hareketlerin sayısı da artmıştır. Ayrıca değişen futbol düzeni ile birlikte kartların görülme nedenleri de her geçen yıla göre artış göstermiştir. Örneğin sarı ve kırmızı kart uygulamasına geçilen 1970 Dünya Kupasında, gol sevinci sonrasında forma çıkarmak sarı kartlık bir hareket değildi fakat günümüz futbolunda bu hareket sarı kartlık bir harekettir.
Futbola birçok yenilik getiren ve futbolun modernleşmesine büyük katkıda bulunan İngiliz hakem Ken Aston, bu kart uygulamasının yaratıcısı olarak görülüyor.
Sarı kart uygulamasının yaratıcısı olarak İngiliz Hakem Ken Aston ismi ön plana çıkıyor. İngiliz hakem ayrıca dünya futbolunun modernleşmesine büyük bir katkı sağlamıştır. 2001 senesinde 86 yaşındayken hayatını kaybeden Ken Aston, 1962 Dünya Kupasında “Santiago Muharebesi” olarak bilinen ve Şili ile İtalya arasında oynanan maçı yönetmesiyle hatırlanıyor.
Ken Aston, çok sert geçen bu maçı Şili 2-0’lık skorla kazanmış ve maçta 2 İtalyan oyuncuyu saha kenarına göndermiştir. Ken Aston, bu maçtan sonra “aşil tendonundaki sakatlık” nedeniyle bir daha Dünya Kupasında herhangi bir maç yönetmemiş fakat FIFA tarafından Hakem Komisyonunun başına getirilmiştir. Ken Aston, bu mevkide 4 sene komisyona başkanlık etmiştir.
1966 yılı Dünya Kupasında oynanan İngiltere-Arjantin maçı, sarı ve kırmızı kartların doğmasına neden olan bir olaya sahne oldu. Söz konusu dönemde kart uygulaması olmadığından dolayı hakemler futbolcuları sözlü olarak uyarıyor ve oyundan atılmalarını gerektiren bir harekette ise sahanın dışına çıkmalarını söylüyorlardı.
Bu maçta, İngiliz oyuncu Jack Charlton, Alman hakem Rudolf Kreitlein tarafından sarı kart yerine geçen bir uyarı aldığını ertesi gün gazetelerden öğrenmişti. Jack Charlton, cezanın doğru olup olmadığını kontrol etmek için Hakem Komisyonu Başkanı Ken Aston’u aradı.
Ken Aston, oyuncunun neden kafasının karıştığına dair çözüm bulmaya çalışırken kırmızı ışıkta durdu. Ken Aston, kafa karışıklığına çözümü bulmuştu.
Bundan sonra oyuncular için sarı ve kırmızı kartlar verilecek, böylece maçı tribünden veya ekran başında takip edenlerin kafası karışmayacaktı. Ken Aston’a göre;
1. Sarı Kart: Sakin ol ve dikkat et.
2. Kırmızı Kart: Dur, artık oyunda değilsin.
Anlamlarına gelecek ve uzun yıllar süren karışıklık da ortadan kalkmış olacaktı. Ken Aston, bu öneriyi FIFA’ya sundu ve FIFA, bu öneriyi kabul etti.
1970 Dünya Kupası’nda tam tamına 33 futbolcu sarı kart gördü, fakat hiçbir oyuncu kırmızı kart görmedi. 1974 yılında Almanya’daki finallerde Batı Almanya ile Şili arasında oynanan açılış maçını yöneten Doğan Babacan, 67. dakikada Şilili Calos Caszely’yi kırmızı kartla oyundan atarak, kupalardaki ilk kırmızı kartı gösteren hakem unvanına sahip oldu. .13. dakikada sarı kart gören Caszely, kırmızı kartı Berti Vogts’a yaptığı faul nedeniyle gördü. Maçı ise 1-0 Batı Almanya kazandı.
