Türk Devletleri Tarihi

Selçuklular Gazneliler’e Neden Kölezade Der?

Tuğrul Beğ’i bilirsiniz ki, Büyük Selçuklu Devleti’nin en önemli isimlerinden, öncülerindendir. Dedesi Selçuk’un başladığı işe devam etmiş ve belki de onun ve birçoklarının hayalini gerçekleştirmiş. Anadolu’nun kilitlerini Osmanlı’ya, bizlere açmıştır. Bulundukları yerleri yurt yapabilmek adına bir çok sıkıntılar çekmiş, bir çok devletle savaşa girmişlerdir. Bunların en başında Gazneliler gelmektedir. 1035 Nesa Savaşı, 1038 Serahs Savaşı ve en önemlisi 1040 Dandanakan Savaşı yine kurulmadan önceki Gazneliler ile yaptıkları önem arzeder savaşlardır.

Çağrı Beğ’in Anadoluyu keşfe çıktığını biliyoruz. 1018’de sefere çıktığını fırsat bilen Gazne Hükümdarı Mahmut Horasan bölgesinde onu yakalatmak ister ama başaramaz. Çağrı Seferi tamamlayıp dönüş yoluna geçince, yine öldürme teşebbüsünde bulunmaya kalkar ama yine başarısız çıkar.

Boş durmayan Gazneliler Yeğenleri ile aralarında uzlaşma olmadığını bildiği için Aslan Yabgu ile anlaşma yapmak onu yanına çekmek ister. 1025’de bir yemeğe davet ederler ve bir güzel yedirip içirdikten sonra zindana kapatırlar. Arslan’a Yabgu 7 sene hapis hayatı yaşar ve burada ölür. Amcası ile araları hiç bir zaman iyi olmayan Tuğrul ve Çağrı onu kurtarmak için de bir şey yapmayacaktır.Arslan kaçma teşebbüslerin de bulunur ama başaramaz. Bu kaçma teşebbüslerin bir keresin de insanlara dönerek; “Bizler Paşazade, Gazneliler ise Kölezadedir. Elbette onları yeneceğiz” diyerek göz dağı vermiştir. Biz ‘Kölezade ve Paşazade’ ibarelerine burda rastlıyoruz. Ama devam ettiğimizde, ilk Selçuklu hükümdarı kabul ettiğimiz Tuğrul Beğ kendisini Hun hükümdarları soyuna bağladığına dair rivayetler olduğunu da biliyoruz.( Ebu’l-Ferec, s.201.) Bağlamalarının nedeni de Oğuz Han evladi oldukları an’anesine sadakat gösterdiklerini ifade eder. Tabi burada Tuğrul Beğ’in bu ifadeyi bir güç gösterisi olarak gördüğünü de söyleyebiliriz .

Peki Gazneliler’e neden kölezade derler?

“Sâmânî Devleti’nin zayıflamaya başladığı sırada; Simcûrîler, Kara Tegin İsficâbî ve Baytuz gibi Türk aile ve komutanlar bazı bölgelerde hâkimiyet kurmuşlardı.

İşte bu Türk komutanlardan biri de Gazne Devleti’ni kuracak olan Alptegin’dir. Alptegin tahminen H. 277 (M. 890-891) yılında doğmuştur. O, Sâmânî Emîrî Ahmed b. İsmâil’e (907-914) köle olarak satılmış ve onun hassa askerleri arasına dahil edilmiştir.”

Ve anlıyoruz ki, Tuğrul ve Arslan Yabgu Gazneliler’e boşuna kölezade demiyor. Bu bilgiye dayandırıyorlar.

Bilgiyi genişletmek isterseniz yorumlarınızı yazabilirsiniz.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.