Türk Devletleri Tarihi

Tarihteki İlk Türk Milliyetçisi: Çi-Çi

Hunlar’ın dağılma döneminde, özellikle Çin’in entrikaları ve Çinlilerle ilişkilerin geliştirilmesinden sonra, Asya Hun Devleti, giderek zayıflamış ve yıkılma dönemine girmiştir. Bu dönemde ise tarihte ilk Türk milliyetçisi olan Çi-Çi ön plana çıkmıştır. Çi-Çi, ilk Türk milliyetçisi olarak kabul edilmektedir. Peki Çi-Çi hangi sözleri ile tarihte bilinen ilk Türk milliyetçisi ünvanına sahip olmuştur? Çi-Çi ne demiştir? Çi-Çi kimdir?

Türklerde vatan sevgisinden ilk kez bahseden kişi Mete Han’dır. Fakat, ilk Türk milliyetçisi olarak tarihte Çi-Çi ön plana çıkmaktadır.

“Toprak milletindir, onu kimse veremez” sözü Oğuz Kağan olarak da bilinen Türklerin en önemli figürlerinden biri olan Mete Han’a aittir.

Mete Han’ın Çin İmparatoruna Mektubu

”Batı’da Yüeçileri ve 26 kavmi daha yendim. Yay çekebilen bütün kavimler tek bir aile gibi birleştiler.”

Çin ile yapılan ilişkiler ve Çinli kadınların Türklerle evlenmesi, devletin sırlarının ifşa olmasına neden olmuş, saraya gelen Çinli kadınlar casusluk (espiyonaj) yaparak Çin’e Hunlar’la ilgili bildiler iletmişlerdir. Uzun süren ilişkilerden sonra Çin’in Türkler üzerindeki etkisi ise giderek artmış ve Çin, Orta Asya’nın en güçlü devleti haline gelmiştir.

Çin tehdidi karşısında giderek zayıf kalınması üzerine Hun Hakan’ı Hohan-Yeh Çin’in tahakkümü altına girmenin tek çare olduğunu savunmuş, bunun üzerine Çi-Çi, bu öneriyi utanç verici olduğunu belirterek Hohan-Yeh’i tanımadığını bildirmiştir.

Daha sonra Asya Hun Devleti, MÖ 58 yılında Batı ve Güney olmak üzere ikiye ayrılmıştır.

İlk Türk milliyetçisi olan Çi-Çi’nin şu sözleri tarihte neden “ilk Türk milliyetçisi” olduğunu kanıtlar cinstendir:

“Boyun eğmeyeceğiz. Zira öteden beri Türkler kuvveti takdir eder; tabi (bağlı) olmayı hakir görürler. Savaşçı süvari hayatımız sayesinde adı yabancıları titreten bir millet olduk. Biz ölsek de kahramanlığımızın şöhreti kalacak. Çocuklarımız ve torunlarımız diğer kavimlerin efendisi olacaktır.”

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.