Tekalif-i Milliye Emirleri (Milli Vergi Yükümlülükleri) (7-8 Ağustos 1921)
Tekalif-i milliye emirleri nelerdir? Tekalif-i milliye emirlerinin amacı ve sonuçları nelerdir? Mustafa Kemal, 5 Ağustos 1921’de çıkan kanunla başkomutanlık yetkisine sahip olmuştu. Bu yetkiyle birlikte Mustafa Kemal, tüm yetkileri üç ay süreliğine elinde toplamıştı. Başkomutanlık yetkisinin Mustafa Kemal’e verilmesinden sonra, ordunun ihtiyaçlarının karşılanması ve Milli Mücadeleye kaynak sağlanması için 7-8 Ağustos tarihlerinde Tekalif-i Milliye Emirleri (milli vergi yükümlülükleri) yayınlanmıştır.
Tekalif-i Milliye Emirleri
- Her ilçede Tekalif-i Milliye Komisyonları kurulacak ve organizasyon, bu komisyonlar üzerinden yapılacak.
- Her aile, orduya bir çift çarık, bir çift çorap ve bir takım çalışması hazırlayarak ivedilikle orduya teslim edilecek.
- Vatandaşlar ve tüccarlar, ellerinde olan yiyecek ve giyecek maddelerinin yüzde kırkına karşılık gelecek oranda, bedeli sonradan ödenmek suretiyle komisyona teslim edilecek.
- Ülke içindeki zanaatkarlar ve teknik bilgi sahibi olan vatandaşlar ordunun hizmetine dahil olacak.
- Motorlu taşım aracı sahibi olanlar araçlarını ordu hizmetinde kullanılmak üzere verecek. Bu araçlarla 100 kilometre askeri sevkiyat yapacak.
- Sahipsiz mallar, Tekalif-i Milliye Komisyonu’na bağışlanacak.
- Bu emirlerin takibi ve uygulanmasına ”İstiklal Mahkemeleri” bakacak.
- Tekalif-i Milliye emirlerine uymayanların yargılaması, Hıyanet-i Vataniye Kanunu kapsamında değerlendirilecek.
Tekalif-i Milliye Emirleri’nin Özellikleri
- Bu emirlerle hizmet talebi karşılığında bedel kabul edilmeyeceği ifade edilmiştir.
- Tekalif-i Milliye Emirleri, ”genel seferberlik” özelliği taşımaktadır.
- Bu emirlerde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin onayı yoktur. Emirler, Mustafa Kemal’in başkomutanlık yetkiis dahilinde çıkarılmıştır.
- Tekalif-i Milliye Emirleri, asıl faydasını Büyük Taarruz’da göstermiştir.
- Emirlerin takip, kontrol ve uygulanması maksadıyla Samsun, Ankara, Konya, Kastamonu ve Yozgat’ta ”İstiklal Mahkemeleri” kurulmuştur.
Tekalif-i Milliye Emirleri, Milli Mücadele’nin en önemli finans kaynakları arasında yer almaktadır. Mustafa Kemal’in TBMM onayı dışında hazırladığı bu emirler doğrultusunda halk, ellerinde olan ne varsa orduya bağışlamış ve topyekûn bir mücadelede bulunmuştur. Kadınlar, kollarında bulunan bileziklere; erkekler kazma küreklerine kadar tüm eşyalarını orduya bağışlamıştır. Bu emirler, Türklerde ordu-millet anlayışının da bir göstergesi olmuştur.
Milli Mücadele’nin finansal kaynakları hakkında detaylı bilgi için Milli Mücadelenin Finansal Kaynakları başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz.
Kaynak: KPSS Tarih, Kemal Karakaya, Ekim 2016, s.274
