Titizlik Hastalığı

Hayatta hiçbir şeyin abartılı olmaması gerektiği konusunun en büyük destekçilerinden biri de titizlik (aşırı temizlik) hastalığıdır. Temizlik, ve ya titiz olma gayretinde bulunan insanların eylemlerinde aşırıya kaçmasıyla meydana gelen bir çeşit takıntıdan ibaret olan hastalığın tedavisinde henüz kesin bir yol saptanmamış durumda. Haliyle düzeltilemeyen bu hastalık çok farklı durumlara ve noktalara sebebiyet verir. İlk önce hastalığın bilişsel nedenlerine bakmak gerekir. Ne şekilde ortaya çıkar?

Temizlik Bir Araçtır

Yaşanmış bir kötü vaka sonrasında, olayı unutmak ve kesinlikle hatırlamamak için insanlar genellikle bazı şeyleri yok etme ve temizleme eğiliminde bulunurlar. Temizlik de bunlardan bir tanesi olarak karşımıza çıkar. Sanki her şeyi temizlerse dünyadaki tüm kötülüklerden kurtulmuş olacaktır. Temiz olmasına karşılık ellerini yıkama ya da her dokunuşta ıslak mendil kullanma temayülü buna örnek olarak gösterilebilir.

Tatmin Olmama

Bir çeşit vesvese olarak ortaya çıkan bu durum, yapılan bir temizlik veya yıkama sonrasında, eylemin istenilen yöntem ve şekilde yapılmadığına veya son halinin iyi olmadığına kanaat getirerek eylemi tekrarlama ve bir daha yapmaya kendisini zorunlu kılmaktır. Zorunlu kılmak, kendisine göre bir ‘zorunluluk’ değil ihtiyaç olan bir davranışın yapılması halidir.

Karşılaştırma Yöntemi

Başkalarının temizlik konusundaki düzeylerine bakarak kendisini ‘rahatsız’ hisseden bireyler sıklıkla bunun bulaşıcı olabileceğini düşünerek kendi temizliğine yine aşırı oranda özen gösterecektir. Örneğin misafirliğe giden titizlik hastası bir kişinin, evin kendine göre temiz olmadığına kanaat getirip, kendi evine geldiğinde hemen üstünü değiştirmesi, ellerini hatta tüm vücudunu yıkaması veya büyük ihtimalle düzenli olan evi tekrar düzeltme gayreti göstermesi karşılaştırma yaparak kendini ‘temiz’ olduğuna inandırması bu yöntemle açıklanabilir.

Titizlik Genetik Bir Hastalıktır

Hastalığın en büyük sebeplerinden biri de irsi olmasıdır. Anneden, babadan ya da büyüklerden geçen bu titizlik hastalığı ebeveynlerinden gördüğü hassasiyetler ya da titizliklerle daha da komplike bir hale gelerek ciddi bir soruna evrilebilir. Mesela lavaboları deterjanla aşınacak hale gelene kadar yıkayan bir annenin kızı da muslukları ya da kapı kollarını peçeteyle tutacak kadar kendine göre titiz olacaktır.
Çoğu zaman da suçluluk duygusunun bastırılması olarak karşımıza çıkan titizlik hastalığı yukarıda geçen sebeplerden dolayı bazen hastalık sahibi kişilerin psikolojik olarak çökmesine, bazı çevreler tarafından dışlanmalarına ve toplum içinde rencide olmalarına kadar kötü sonuçlara yol açabilirler.

Temizlik Maddeleri Kansere Yol Açıyor

Temizlik hastası olan kişilerin demografik yapısını incelediğimizde daha çok kadınlardan oluştuğunu, kadınlar içerisindeki en büyük oranın da ev hanımı olduğunu görüyoruz. Temizlik maddelerinin kanserojen maddeler içerdiği bilimsel bir gerçek olarak karşımıza çıkıyor. Haliyle bu temizlik maddelerini bol miktarda kullanan kişilerin diğer insanlara göre %54 daha fazla kanser riski taşıdığı ifade edilenler atasındadır.
Temizlik İyidir, Hastalığı Değil

Her şeyin abartılı olması bazen eylemi yapan kişiye bazen de eylemden etkilenen ikinci kişilere zarar verebilir. O yüzden her işte olduğu gibi temizlikte de abartılı davranışlardan kaçınmak gerekir. Temizlik iyi bir olgudur, hastalığı ise zıttı.