Türk Devletleri Tarihi

Tolunoğulları Kimdir? Tolunoğulları Devleti Özellikleri Nelerdir?

Abbasi Devleti’nin zayıflaması ve merkezi otoritesinin sarsılmasının ardından birer Tevaif’ül Mülük olarak kurulan devletlerden biri de Tolunoğulları’dır. Diğer devlet ise Ihşidiler’dir. Peki Tolunoğulları kimdir?

Tolunoğulları, 868 ile 905 yılları arasında Mısır’da hakimiyet kurmuş Türk-İslam devletlerinden olan Tolunoğulları, Tolunoğlu Ahmet tarafından Fustat, yani Kahire’de kurulmuştur.

Halkın önemli bir kısmı Berberi ve Arap olan Tolunoğulları’nda yöneticiler ise Türk’tür. Tolunoğulları Devleti, Afrika’da kurulan ilk Türk devleti olma özelliğini taşımaktadır.

Kısa bir ömür süren Tolunoğulları’nda devlet Tolunoğlu Ahmet ve oğlunun hüküm süresi kadar ayakta kalabilmiştir. Tolunoğlu Ahmet; Suriye, Filistin, Lübnan ve Bingazi’yi fethederek ülkesinin sınırlarını kuzeye doğru genişletmiştir.

Aynı zamanda Tolunoğulları, Anadolu’yu elinde tutan ve Anadolu’da hakimiyet kurmuş Bizans’la da iyi İlişkiler kurmuştur.

Kısa ömürlü bir devlet olan Tolunoğulları’nda Tolunoğlu Ahmet’in vefatından sonra yerine oğlu Humaraveyh geçmiştir. Humaraveyh döneminde çıkan isyanlar ve devlette iç karışıklıkların baş göstermesi Tolunoğulları’nın kısa bir süre sonra yıkılmasına neden olmuştur.

Zayıflayan ve ülkenin idaresini kontrol altına alamayan Tolunoğulları, 905 yılında Abbasiler tarafından yıkılmıştır.

Tolunoğulları Devleti’nin Özellikleri Nelerdir?

1-) Türk-İslam mimarisinin ilk örnekleri, Tolunoğulları döneminde verilmiştir.

2-) Tolunoğulları’ndan sonra Mısır’da 1000 yıl sürecek Türk hakimiyeti başlamıştır.

3-) Nil Nehri civarında açtıkları bentler ve sulama kanalları ile Mısır’da tarımı geliştirmişlerdir.

4-) “Maristan” adı verilen Tolunoğlu Ahmet zamanında açılan hastaneler ile ülke içindeki tüm vatandaşlar sağlık hizmetlerinden yararlanma imkanı bulmuştur.

5-) Tolunoğulları’nın en dikkat çekici özelliklerden biri de “vezirlik makamının” oluşmamış olmasıdır.

6-) Tolunoğulları, resmi dil olarak Arapçayı tercih etmiştir. (Halkın önemli bir kesiminin Arap olması bunda etkili olmuştur.)

7-) Tolunoğulları’nın bir diğer dikkat çeken özelliği ise kendi donanmasını oluşturacak bir güce ulaşmasıdır.

8- ) İlk eczane Tolunoğulları zamanında açılmış ve aynı zamanda günümüze kadar ulaşan Ulu Cami ve Tolunoğlu Ahmet Cami, devletin önemli eserleri arasında yer almaktadır.

9-) Tolun kelimesinin anlamı “dolunay”, ayın bir evresi; tam şeklidir.

Not: Mısır’da kurulan diğer Türk devletlerinde olduğu gibi Tolunoğulları’nda da halkın çoğu Araptı. Bu durum, devletle halkın arasında iletişim kopukluğuna neden olmuş, halk-devlet kaynaşması bu nedenle tam olarak sağlanamamıştır.

Sitemizde yer alan diğer alakalı yazılar için “Türk Devletleri Tarihi” kategorisine tıklamanız yeterli.

Sitemizde yer alan diğer benzer içerikler:

 

Türklerin İslamiyete Geçişini Kolaylaştıran Etkenler Nelerdir?

Farklı Bir Hikaye: Memlükler

 

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.