Toprak Erezyonu

Toprağın üst kısmında yer alan verimi bölümlerim dış kuvvetler (rüzgar, sel gibi) tarafından taşınmasına “toprak erezyonu” adı verilmektedir.

Toprak Erozyonunu Hızlandıran Etkenler

-> Doğal bitki örtüsünün beşeri faaliyetlerle tahrip edilmesi,

-> Tarıma elverişsiz eğimli topraklarda tarım yapılması,

-> Meraların gereğinden fazla kullanılması ve otlakların tahrip edilmesi,

->Eğimli arazilerin fazla olması,

-> Düzensiz yağışlar ve karların erimesi nedeniyle ortaya çıkan sel baskınları ve su taşkınları,

-> Tarım alanların ekilmeyerek nadasa bırakılması,

-> Anızların yakılması ve bitki örtüsünün tahrip edilmesi,

-> Kuraklık

-> Tarlaların çiftçiler tarafından eğim yönünde sürülmesi,

Toprak Erezyonunun Şiddetli Olmasının Etkileri

-> Tarıma elverişli alanların azalması,

-> Meraların azalması,

-> Toprağın verimli kısımlarının kayba uğraması,

-> Barajların akarsular tarafından alüvyonla dolması,

-> Doğal dengenin ve ekosistemin bozulması,

-> Bitki ve hayvan türlerinin sayısında azalma olması,

-> Toprağın suyu tutma özelliğini kaybetmesi sonucunda yer altı sularının azalma göstermesi,

-> Toprağın çölleşmesi ve çoraklaşma

Toprak Erozyonuna Karşı Alınması Gereken Önlemler Nelerdir?

Toprak erezyonuna karşı alınacak önlemler, toprağın korunmasına, toprak verimliliğinin artmasına ve canlı çeşitliliğinin artmasına neden olacaktır. Belli başlı olarak toprak erezyonuna karşı alınması gereken önlemler nelerdir?

-> Ormanlık alanlar korunmalı, bozulan ve tahrip edilen ormanlar iyileştirilmeli ve yeniden ağaçlandırılmalı,

-> Ağaçlandırma çalışmalarına ağırlık verilmeli,

-> Otlaklar korunmalı, bozulan veya tahrip edilen meralar iyileştirilmeli,

-> Doğal ortamında yaşayan bitki ve canlı türleri koruma altına alınmalı,

-> Ormanlarda özellikle keçi gibi hayvanların otlatılması yasaklanmalı,

-> Tarlalar, eğime dik doğrultuda sürülmeli (enine sürme),

-> Çok eğimli yerlerde taraçalandırma, taraça yönetime başvurulmalı,

-> Nadas uygulamanın önüne geçilerek azaltılmalı,

-> Nöbetleşe ekim, yaygın hale getirilmeli,

-> Anız yakımlarının önüne geçilmeli,

İnsan etkisiyle meydana gelen erezyona “hızlandırılmış” erezyon adı verilmektedir. Aynı zamanda Türkiye’de akarsuların genelde bulanık renkte akmasının en temel nedeni, toprak erezyonunun fazla olmasıdır. Bitki örtüsünün az olduğu ya da olmadığı yerlerde hem akarsu erezyonu hem de rüzgar erezyonu etkili olabilir.

Toprak erezyonu, Türkiye’deki önemli çevre sorunlarından biridir. Eğimli arazilerin ülkemizde fazla yer tutması ve çeşitli nedenlerden ötürü bitki örtüsünün tahrip edilmesi toprak erezyonunu artıran en önemli faktörlerden biridir.

Toprak erezyonu, özellikle ülkemizin iç kesimlerinde nemliliğin azalması ve bitki örtüsünün tahrip edilmesi gibi nedenlerden dolayı diğer bölgelere nazaran daha fazla görülür. Özellikle Doğu Karadeniz ve Karadeniz’in büyük bir bölümünde bitki örtüsünün gür olmasından dolayı toprak erezyonu az etkili olmaktadır.

Türkiye’de toprak erezyonunun en fazla olduğu yerler nemliliğin az olması nedeniyle İç Anadolu Bölgesi, Güneydoğu Anadolu Bölgesi ve Doğu Avrupa Bölgesi’dir. Özellikle Doğu Anadolu’da engebeli arazilerin sık olması nedeniyle toprak erezyonu çok daha fazla görülmektedir.

—> Rüzgar erezyonunun çok şiddetli bir şekilde yaşandığı Konya Karapınar’da bölgedeki yoğun çalışmalar sonucunda erezyon, kısmi olarak kontrol altına alınmıştır.