Çağdaş Türk ve Dünya Tarihi

Üç Aşamada İsrail’in Kuruluşu

Ortadoğu’da kurulması planlanan bir Yahudi devletinin kuruluş aşamaları sanılanın aksine rastgele olmamış, düzenli bir kademeden geçtikten sonra İsrail devleti kurulmuştur. İsrail’in kurulması 1897 Basel Kongresi, Balfour Deklerasyonu ve 1924 Göç Yasası olmak üzere üç aşamadan oluşur.

1897 Basel Kongresi










Kongrenin toplanmasına ve İsrail’i kurmak isteyip bir araya gelemeyen Yahudi iş adamaları ya da tüccarları bir araya getiren hepimizin bildiği Theodor Herzl’di. İsviçre’nin Basel kongresine Avrupa’dan pek çok Yahudi katıldı. Basel Kongresine tam 200 delege katılım göstermişti. (1897) Herzl, kongreyi Der Judenstaat (Yahudi Tarihi) adlı kitabını yayımladıktan bir yıl sonra topladı. Aynı zamanda Herzl, kitabında Nil Nehrinden Fırat’a kadar uzanan bir devletin Tanrı’nın Yahudilere vaat ettiği topraklar (arz-ı mevud) olduğunu dile getiriyordu. Basel Kongresi ile şekillenen bu düşünce ileri bir tarihte İsrail’in kurulması için büyük bir adım olacaktı. Basel Kongresi diğer bir isimle I. Siyonist Kongre İsrail’in kurulması sürecinde bir fikir aşamasıydı.

1917 Balfour Deklarasyonu

Arthur James Balfour

Dönemin İngiltere Dışişleri James Balfour Filistin topraklarında bir Yahudi devletinin kurulabileceği ve bunun İngiltere tarafından destekleneceğini yine o zamanın siyonist lideri Rothschild’e bildirmişti. James Balfour’un mektubu;

Saygıdeğer Lord Rothschild, Majestelerinin Hükümeti adına kabineye sunulan ve kabul edilen Yahudi Siyonist isteklerini sempati ile karşılayan müteakip deklarasyonu iletmekten memnuniyet duyarım.

Majestelerinin Hükümeti, Filistin’de Museviler için bir milli yurt kurulmasını uygun karşılamaktadır ve bu hedefin gerçekleştirilmesini kolaylaştırmak için elinden geleni yapacaktır. Filistin’deki mevcut Musevi olmayan toplumların sivil ve dini haklarına ve başka ülkelerde yaşayan Musevilerin sahip oldukları hak ve politik statülerine zarar verecek hiçbir şeyin yapılmayacağı açıkça anlaşılmalıdır.

Bu deklerasyonu Siyonist Federasyonu’nun bilgisine sunmanızdan memnuniyet duyacağım. 
Saygılarımla Arthur James Balfour

Mektup kısa süre içerisinde geniş yankı uyandırdı. Mektubun 1917 yılında Rothschild’e iletilmesinin hemen ardından Fransa ve birliğini tamamlayalı 40 yıl olmuş İtalya da destek verdi. Mektup, İsrail’in kuruluş aşamasında büyük bir adım oldu. Balfour Deklarasyonu, Yahudilerin devlet kurma yolunda, dış politikada topladığı büyük bir destek ve temel olmuştur.

1924 Göç Yasası












Siyonist Kongre aldığı bir kararla, 1924 yılında yeryüzündeki tüm Yahudileri, Filistin topraklarına göç etmeye çağırdı. Göçler ile Arjantinden, Sovyet Rusya’sından ve Avrupadan çok sayıda Yahudi, Filistin topraklarına göç etmeye başladı. 250.000-400.000’e yakın Yahudi, Filistin topraklarına göç etti.
Ve artan göçlerle beraber Filistin topraklarında Yahudi nüfusu yıldan yıla arttı. İkinci Dünya Savaşı’nın bitmesinin hemen ardından 1948’de İsrail Devleti kuruldu. Kurulmasından kısa bir süre sonra büyük devletler tarafından tanınan İsrail bölgedeki Arap devletlerle savaşa girdi. (Birinci Arap-İsrail Savaşı)

Çalkantılı süreçler geçiren İsrail, şu anda dünyanın en etkili güçleri arasındadır. Sadece 8 milyon Yahudi İsrail topraklarında yaşar. En büyük yahudi cemaati ise 5 milyon nüfusu ile Amerika Birleşik Devletlerinde yaşamaktadır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.