Çağdaş Türk ve Dünya TarihiSavaşlar Tarihi

Vietnam Bataklığı (Savaşı) Nedir? Sonuçları Nelerdir?

1950’li yılların başlarına gelindiğinde II. Dünya Savaşı‘nın bitmesinin üzerinden beş sene kadar bir süre geçmişti. Geçen bu beş yıllık süreç içerisinde dünya iki zıt kutba çekilmiş, kapitalist ya da komünist bloğa dahil bir yapılanma mevcuttu. Bu kutuplaşmadan en çok etkilenen devletlerden biri de SSCB‘nin ve ABD‘nin ortasında yer alan Vietnam’dı. 1950’li yılların başında Vietnam’ın 17. paralel sınır olmak üzere ikiye bölünmüş, kuzeyine sosyalist SSCB ve Çin Halk Cumhuriyeti; güneyine ise kapitalist ABD hakimdi. Amerika Birleşik Devletleri, neredeyse yanı başında olan bu topraklarda komünistlerin güç kazanıp tüm Vietnam’a hakim olmasını engellemek adına Güney Vietnam‘a lojistik her türlü desteği sağlıyordu. ABD, yavaş yavaş Vietnam Bataklığı’nın içine saplanıyordu. 

Karşılıklı destekleyiş ve iki tarafın gerginliği uzaktan izleyişi, 1960’larda Kuzey Vietnam’da iktidara gelen Ho Şi Minh‘in güneydeki komünistleri kışkırtıp desteklemesiyle bambaşka bir boyuta döndü. Güney ve Kuzey Vietnam arasında silahlı çatışmalar ve kanlı baskınlar patlak vermeye başladı. ABD, komünistlerin ülke genelinde etkinliğinin artması üzerine Güney Vietnam’a verdiği desteği iyice artırdı. Amerika Birleşik Devletleri, 1960’lı yılların başlarında savaşa müdahil oldu, Vietnam’daki ABD askerinin sayısı 200.000‘den fazlaydı.

Amerika, askeri gücünü Vietnam’a gönderiyordu fakat komünist gerillaların yürüttüğü saldırılarla ve özellikle tünelleri kullanarak yaptıkları ”tet saldırıları”na karşı başarısız oldu ve zamanla Amerikan siyasetini de etkisi altına almaya başlayan Vietnam Bataklığı‘na saplandı. ABD savaşın seyrinin aleyhine gittiğini gördükçe daha çok asker gönderiyor ve bu durum bir kısır döngü halinde devam ediyordu. ABD, askeri başarıyı yalnızca asker göndermekle sağlayamıyordu.

Üstelik ülke içinde de savaş karşıtı protestolar gün geçtikçe şiddetleniyordu. Amerikan halkı ülkelerinin Vietnam’da ne işi olduğunun cavabını bulamamakla beraber ülke içindeki gençlerden asker kaçağı olanların sayısı da bir hayli fazlalaşmıştı. Hatta Amerikan yönetimi savaş dolayısıyla evlerinden kaçan gençlerin tekrar evlerine dönmesi ve askere yazılmalarını sağlamak amacıyla ünlü Woodstock Festivallerini dahi düzenlemekten geri durmamıştı. Festivallerde ABD, büyük paralar harcadı. Festivalin asıl amacı siyasette iyice içinden çıkılamayan Vietnam Bataklığı Sendromunu halkın, özellikle gençlerin üzerinden  atmaktı.

ABD Başkanı Richard Nixon

Vietnam Bataklığının son bulması için başkan Nixon girişimlerine hız vermişti, ülke artık iyice çalkantılı bir sürece doğru sürükleniyordu. Nixon‘un stratejisine göre Kuzeydeki muhaliflere büyük bir darbe vurulacak ve muhaliflerin masaya oturması sağlanacaktı. Öte yandan Güney’de ABD yanlısı bir rejim kurulacak ve ardından ABD, kuvvetlerini kademeli olarak geri çekecekti. Yumuşama döneminin verdiği avantajla SSCB-ABD ilişkileri normalleşmiş ve ABD’nin 1949 yılından beri diplomatik ilişki kuramadığı Çin’le temasların zemini oluşmuştu. Dönemin ABD başkanı Nixon, 1972’de Çin Halk Cumhuriyeti’nin başkenti Pekin’e bir ziyaret gerçekleştirmişti. Bu ziyaret, ABD’nin Vietnam’dan çekilmesini kolaylaştırmak için oldukça önemli bir gelişmeydi. 20 yıldan uzun süren savaşın sonucunda nihayet Paris‘te iki taraf da ateşkese zorlanmış ve savaş böylece bitmişti. İmzalanan anlaşmaya göre ABD, tüm kuvvetlerini Vietnam’dan çekecek ve Kuzey ve Güney Vietnam‘da genel seçimlerin yapılması yönünde bir uzlaşmaya gidilecekti.

ABD’nin Vietnam’dan çekilmesine mütakiben 1975 yılında Kuzey Vietnam, Güneye saldırılara başladı ve bir yıl sonra, 1976’da parçalanmış iki Vietnam, Vietnam Sosyalist Cumhuriyeti adıyla birleşti. ABD, yaklaşık 20 yıldır bölgede olmasına rağmen herhangi bir başarı elde edemedi. Tarihin en utanç verici savaşlarından biri olan Vietnam Savaşı‘nda 60.000’e yakın Amerikan askeri hayatını kaybetti.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.