Zeki Ama Çalışmıyor

Yakın akrabalardan ya da komşulardan kendi çocukları hakkında yaptıkları “zeki ama çalışmıyor” yorumunu duymayan kalmamıştır. Sağır sultan bile duymuştur çünkü. Çocuk bir baltaya sap olamamış mı? Yapıştır hemen “zeki ama çalışmıyor” sözünü. İnanmayan da artık bir şekilde inanıyor. Zira öyle bir tonla söyleniyor ki bu söz farklı bir şey söyleyemiyorsunuz. “Abisi, ablası zeki ama çalışmıyor bizim oğlan, kız”. 

Peki niye çalışmıyor? Ya da madem zekiyse neden çalışmanın ileriki yıllarını kurtaracağını düşünemiyor? O zaman zeki değil. Ya aklı başka şeylere çalışıyor. Bunun başka bir açıklaması da yok. 

Bu söz, aile içindeki bireyleri mahcup etmemek için makyajlanmış bir sözdür. Zira çocuğun çalışmaması, aile içi yönlendirme veya teşvik eksikliğinden veya çocuğun zekasından değil de kendi istemediğinden oluyormuş izlenimi veriliyor. 

“Bir kişiye kırk defa deli derseniz deli olur”. İnsanların sözlerinin bir başka insan üzerindeki etkisini anlatan bu sözde olduğu gibi bir çoçuğa sürekli  “zeki ama çalışmıyor” derseniz, olmasa bile çocuk zeki olduğunu düşünecek. Fakat altyapı gerçek anlamda olmadığı için önüne çıkan her engelde bunların kendi zekasının üstünde olamayacağını düşünerek, birtakım işlerde bulunacak ama bocalayacak. Çocuk büyüdüğünde, zeki olmadığını anladığında ise iş işten geçmiş olacak. 

Bunun için çoçuğunuzun çalışmamasına bir savunma mekanizması geliştirmek yerine çalışmamasının altındaki nedenlere bakın. Bir kulp veya bahane bulmak her zaman en kolayı olmuştur. Mesela bir futbolcunun, kötü oyununun sebebini, faturasını kendisine değil de çimlere ya da hakeme atması buna örnektir. 

Kısaca kafa sallayarak onayladığımız bu söz, tehlike arz edebilecek bir sözdür. Bilinçsiz telkinlerde bulunmak yerine uygun metodları söylemek ya da uygulamasını sağlamak daha mantıklı bir adım olacaktır. 

Zeki amma çalışmıyor.