Anadolu’da Bir Gelenek: Danışık Kahvesi
Anadolu’nun güzel adetlerinden biri olan “danışık kahvesi” geleneği düğünden önceki son akşamda yapılan bir toplantıdır. Günümüzde bir adetin devamı olarak bazı bölgelerde devam etse de çıkış noktası daha anlamlı ve derindir. Danışık kahvesi genellikle erkek evinde yapılan ve bol misafirli geçen bir akşam olarak nitelendirilebilir. Aile büyüklerinin ya da köyün ileri gelenlerinin bir araya gelerek düğün sürecini planladıkları özel bir toplantıdır. Günümüzde modernleşmenin etkisiyle bazı köylerde unutulmaya yüz tutmuş olsa da, danışık kahvesi, geleneksel toplum yapısının bir parçası olarak halen birçok bölgede yaşatılmaktadır.
Danışık kahvesi ile akrabalar ve köy ahalisi toplanır ve derin sohbetler edilirdi. Sohbetin yanı sıra çeşitli oyunlar da oynanır, eski adetlere göre taş oyunları da her yörenin kendine has oyunları gerçekleşirdi. Düğünden önce bir eğlence olarak nitelendirilmekteydi. Bununla birlikte damadı eğlendirmek için çeşitli şakalar ya da muziplikler de gerçekleşirdi. Bu toplantıda düğünün işleyişi hakkında kararlar alınır ve “sadıç/yiğit başı ve düğün kahyası”nın kim olacağına karar verilerek görev dağılımı gerçekleşirdi. Sadıç: damadın yardımcı ve destekçi olarak görevlendirilirdi. Sadıç ismi kimi yörede yiğit başı olarak da geçmektedir. Yine düğün kayhası ise düğünde biriken paradan ve alış-verişten sorumlu olan kişi olarak değerlendirilirdi. Yiğit başı ve kahyanın evli olmasına dikkat edilir, damadın evlilik hakkında merak ettikleri soruları ya da incelikleri anlatmak için evli olanalardan seçilmeye gayret edilirdi. “Danışık Kahvesi” olarak nitelendirilse de Anadolu’nun pek çok yerinde bu kahve yerine çay servisleri ile gerçekleşir hatta eskiden köy odalarında çayın altı hiç sönmez ve sigara dumanları altında saatlerce oturularak sohbet edilirdi. Şimdilerde bazı yörelerde bütün gereklilikleri yerine getirilmese de sürdürülmeye devam etmektedir.
