Çerh Nedir? Ne Demek? Cümle İçi Kullanımı ve Kökeni
Çerh nedir, ne demek ve ne anlama geliyor? Daha önceki yazılarımızda gündelik hayatta sıkça kullanılan veya kullanımı eskiyen çeşitli kelime, söz öbeği, deyim, tabir ve atasözlerinden söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca çerh kelimesinden söz edeceğiz.
Çerh Nedir? Ne Demek?
isim
- felek
- kader
Eski Türkçede kader ve felek kelimelerinin karşılığı olarak kullanılan ‘çerh’ kelimesi, Farsçada ise ‘tekerlek’ anlamına gelmektedir.
Çerh Kelimesinin Kökeni
- Farsça
Çerh Kelimesinin Kullanım Alanları
- Eskimiştir.
Gündelik hayatta sıkça kullanılan kelimeler arasında yer almayan çerh kelimesi, özellikle Divan ve tasavvuf edebiyatında sıkça kullanılan bir kelimedir. Aşağıdaki bölümde Şeyh Galib’in Hüsn-ü Aşk’ından bir alıntıyı okuyabilirsiniz.
Çerh Kelimesinin Cümle İçi Kullanımı
Kendin idrak edegör nur- ı musaffüsın sen
Mebde’ -i her dü cihan sırr-ı Ev edna’sın sen
Senin içün yer ü gök çerh-ı felek buldı vücud
Cümle bu defter ü divandaki ma’nasın sen
Sana bildirdi Huda evvel ü ahır ilmin
Olma cahil hazer et alim ü danasın sen
Sensin ol ayet-i Kur’an ile tekrim olunan
Sana Hak dimedi mi Allem’el esma’sın sen
Hoşça bak zatına kim zübde-i alemsin sen
Merdüm-i dide-i ekvan olan ademsin sen
Hüsn-ü Aşk, Şeyh Galip
