Zübde-i Alem Ne Demek?
Zübde-i alem nedir ve ne anlama geliyor? Daha önceki yazılarımızda çeşitli kelimelerden ve tamlamalardan söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca ”zübde-i alem” tamlamasından söz edeceğiz.
Zübde-i Alem Ne Demek?
- Alemin özü
Şeyh Galib’in bir dizesinde geçen zübde-i alem tamlaması, yukarıda da söz ettiğimiz gibi ‘alemin özü’ anlamına gelmektedir.
Zübde; kendi başına netice, sonuç ya da bir şeyin en önemli parçası veya kısmı gibi anlamlara gelmektedir. Söz konusu mısrada geçen tamlamanın anlamı ise ‘alemin özü’ şeklindedir.
Hoşça bak zâtına kim zübde-i âlemsin sen
Merdüm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen.
Türkçesi:
Hoşça bak kendine ki kainatın özüsün sen.
Bütün yaratıkların göz bebeği olan insansın sen.
Şahin Filiz‘in İki Aşkın Zülfikarı İmam-ı Azam isimli romanında da zübde-i alem tamlaması şu şekilde geçmektedir:
İnsan , zübde-i alemdir; aşkın kandilidir. Sevgi yolunda yürüyün. Kulunu sevmeyen , Rabbini asla sevemez. Aşk kaleme , kelama ve kitaba gelmez. Kalp on sekiz bin âlem kadar sonsuzdur. Uçsuz bucaksız bir deryadır. İnsan bu deryaya dalmadıkça , ne kendini ne Rabbini bulabilir. Alemler aşkla yaratıldığına ve varlığı onun yüzünden olduğuna göre , insanlar nasıl olur da aşksız bir hayatın olabileceğini düşünebilirler ?
