Adana Ulu Cami Kısa Tarihçesi
Türkiye’de yer alan önemli eserlerden biri olan ve yılda binlerce kişinin ziyaret ettiği bir mekân olan Adana Ulucami, hala mimarisi ve tarihi ile merak konusu olmaya devam etmektedir. Bu makalede, Adana Ulu Cami’nin tarihçesi, mimarisi ve kültürel önemli hakkında kısa bir giriş yapılacaktır. Adana Ulucamii, gerek tarihi değeri gerekse mimari özellikleri ile oldukça dikkat çekicidir. Ulu Cami Osmanlı ve Memlük mimarisinin etkisini taşıyan önemli bir tarihi eserdir. Adana Ulu Cami’nin inşası 1513 yılında Ramazanoğlu Halil Bey tarafından başlatılmış, oğlu Piri Mehmet Paşa tarafından 1541 yılında tamamlanmıştır. Ramazanoğulları Beyliği, Osmanlı Devleti’ne tâbi bir beylik olarak, bölgede hem siyasi hem de kültürel açıdan önemli bir rol oynamış bir beyliktir. Bu bağlamda Ulucami, Osmanlı öncesi Anadolu Türk mimarisinin Memlük etkileriyle harmanlandığı özgün bir yapı olarak dikkat çekmektedir.
Büyük bir külliyeyi de içinde barındıran Adana ulu cami içinde; Halil Bey Mescidi (Küçük Mescid), medrese, harem, çarşı hamamı, Gön Hanı, imaret, arasta ve çarşılar bulunmaktadır. Bununla birlikte günümüzde caminin sayılan bu bölümlerinden çoğu günümüze kadar ulaşamamıştır. Çarşı hamamının kadınlar bölümü ve Gön Han’ın kapı harici bölümleri yıkılmıştır. Aynı zamanda Selamlık bölümü de harabe şekilde bugüne ulaşmıştır. Bunların aksine Ulucami içinde bulunan türbe ve yanındaki medrese ve diğer yapılar orijinalliğini koruyarak bugüne ulaşmıştır. Yapı 1998 depreminde hasar görmüş ve onarımı 1998-2004 yılları arasında Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından tamamlanmıştır. 6 Şubat 2023 depreminde ise hasar almamıştır. Sonuç olarak Adana Ulucami, tarihî kökenleri başta olmak üzere mimari özellikleri ve kültürel mirası ile dikkat çeken bir yapı olmaya devam etmektedir. Ramazanoğulları tarafından inşa edilen bu cami, Osmanlı ve Memlük etkilerini birleştirmiş ve Anadolu Türk-İslam mimarisinde özgün bir yer edinmiştir. Hem akademik çalışmalar hem de koruma projeleri açısından önem arz eden bu yapı, Adana’nın tarihî kimliğinin bir parçası olarak da değerlendirilmektedir.
