Koyunun Olmadığı Yerde Keçiye Abdurrahman Çelebi Derler Ne Demek?
Koyunun olmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derler. Bu deyimi, özellikle son zamanlarda oldukça fazla duymaktayız. Peki bu deyimin anlamı nedir? Koyunun olmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derler deyimi ne anlama gelmektedir?
Atasözlerimiz ve deyimlerimiz, anlamları çok geniş olan bir yazın türümüzdür. Anlamlarını içlerini açınca daha da iyi anlıyoruz. Bunlardan biri de koyunun olmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derler deyimidir.
Koyunun olmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derler deyimi, koyunun olmadığı yerde keçinin sırf sakalı olduğu için kendisine “çelebi” yani bilgili, görgülü sıfatı yakıştırılmıştır.
Deyim, daha çok cehalete vurgu yapmaktadır. Bir bölgede eğer bir kavramı ya da olguyu karşılayan herhangi eşdeğer bir şey yoksa ona benzeyen ya da bazen onla hiçbir alakası olmayan şeylere oymuş gibi muamele edilir. Bu da koyunun olmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derler deyimi ile açıklanabilir.
Deyimin eş anlamlısı “körler ülkesinde tek gözlü insan kral olur” deyimidir. Yine bu deyim doğrultusunda Abdurrahman Çelebi deyimini daha iyi anlayabiliriz. Zira bir ülkede körler hakimse (burada körden kast edilen şey esasen cehalet) söz konusu o ülkede tek gözlü insanlar (yani doğru yanlış bir şey bilenler ya da bildiklerini kendi menfaatlerini düşünerek uygulayanlar) söz sahibi olurlar.
Koyunun olmadığı yerde keçiye Abdurrahman Çelebi derler deyiminin özeti budur. Deyimin anlamından çok neye vurgu yaptığına bakmakta fayda var. Burada vurgu yapılan şey esasen cehalet. Eğer cehalet olmasaydı keçiye Abdurrahman Çelebi demezlerdi.
Yozlaşmanın ileri düzeyde olduğu bir yerde bu tip söylemler daha da yerine oturmaktadır. Yozlaşma, cehalet, yolsuzluk gibi evrensel anlamda hoş olmayan şeylerin yoğun olduğu yerlerde deyim, tabirle “cuk diye” oturuyor.
