Yüksek Yargı Organları Nelerdir?
Yüksek yargı organları nelerdir? Yüksek yargı organlarının isimleri nelerdir? Kaça ayrılır? Daha önceki yazılarımızda çeşitli hukuki terimlerden söz etmiştik. Bu yazımızda ise kısaca yüksek yargı organlarından söz edeceğiz. Yüksek yargı organları nelerdir?
Yüksek Yargı Organları Nelerdir?
1) Yargıtay
- Adli yargı kolunun üst derece mahkemesidir.
- Yargıtay üyelerinin tamamı Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu (HSYK) tarafından seçilir.
- Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve vekili Yargıtay Genel Kurulu’nun gizli oyla belirleyeceği 5 aday içinden Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.
- Yargıtay Başkanı, Yargıtay Genel Kurulu tarafından seçilir.
2) Danıştay
- İdari mahkemeler tarafından verilen ve kanunun diğer bir idari merciye bırakmadığı karar ve hükümlerin son inceleme merci, Danıştaydır.
- Kanunda belirtilen belli davalara da ilk ve son derece mahkemesi olarak bakar.
- Danıştay üyelerinin 4/3’ü, Hakimler Savcılar Yüksek Kurulu tarafından 4/1’i ise Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.
- Danıştay’ın idari nitelikteki inceleme ve danışma görevleri de bulunmaktadır. Örneğin tüzük tasarılarını incelemek gibi.
3) AYİM
- Her ne kadar askeri olmayan makamlar tarafından kurulmuş olsa da askeri kişileri ilgilendiren ve askeri hizmete dair idari işlem ve eylemlerden doğan uyuşmazlıkların yargı denetimini yapan ilk ve son derece mahkemedir.
- 3 daire halinde çalışır.
- Üyeler, mahkemenin kendisi ve Genelkurmay Başkanlığının aday göstermesi ile Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.
- Başkan rütbe ve kıdeme göre Milli Savunma Bakanı ve Başbakanın imzalayacağı, Cumhurbaşkanının da onaylayacağı kararname ile atanır.
4) Askeri Yargıtay
- Askeri mahkemeler tarafından verilen karar ve hükümlerin son inceleme merci, askeri yargıtaydır. Aynı zamanda asker kişilerin belli davalarına ilk ve son derece mahkemesi bakar.
- Üyeler, Askeri Yargıtay Genel Kurulu’nun önereceği adaylar arasından Cumhurbaşkanı tarafından seçilir.
- Başkan, Askeri Yargıtay üyeleri tarafından rütbe ve kıdeme göre atanır.
5) Uyuşmazlık Mahkemesi
- Adil, idari ve askeri yargı mercileri arasındaki görev ve hükümlerin uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümlemeye yetkili olan mahkemelerdir.
- Mahkemenin kuruluş ve teşkilatlanması kanunlar çerçevesinde düzenlenir.
- Mahkemenin Başkanı, Anayasa Mahkemesi tarafından kendi üyeleri tarafından seçilir.
6) Anayasa Mahkemesi
- Kanunların, kanun hükmünde olan kararnamelerin TBMM iç tüzüğünün anayasaya şekil ve esas bakımlarından uygun olup olmadığını denetler.
- Bireysel başvuruları ise karara bağlar.
- Yüce divan sıfatıyla yargılama yapar.
