Ayraç: Sefiller/Victor Hugo

”Ayaklanma, sosyal atmosferin bir çeşit hortumu gibidir; bazı ısı şartlarında birdenbire oluşup döne döne yükselir, saldırır, gürler, koparır, yerle bir eder, ezer, yıkar, kökünden söker, hem sağlam yaradılışlıları hem çelimsizleri hem güçlü insanı hem güçsüz, düşünceliyi hem ağaç gövdelerini hem saman çöplerini sürükleyip götürür. Vay haline, onun kapıp götürdüğünün de, karşısına çıkıp çarptığının da. Onları birbirine ezdirir. Elde ettiklerine, bilinmez nasıl olağanüstü bir kudret aşılar! rastgele birini olayların gücüyle doldurur. alelade bir inşaat taşından bir gülle, hamalın birinden general yapar. Bazı içten pazarlıklı siyaset kahinlerine inanılacak olursa, iktidar açısından bakıldığında, ufak bir miktar ayaklanma şayanı temennidir. Sistem şu: Ayaklanma, yıkamadığı hükümetleri güçlendirir, orduyu sınamadan geçirir, burjuvaziyi derleyip toparlar; polisin kaslarını gerer; toplumun kemik yapısının gücünü gösterir. Ayaklanma, jimnastik yerine geçer; aşağı yukarı, sağlığı koruma işi görür. İnsan bir masajdan sonra kendini nasıl daha sıhhatli hissederse, hükümet de bir ayaklanmadan sonra kendini daha sağlıklı hisseder.”

Victor Hugo, Sefiller Cilt II, s. 266, İletişim Yayınları