Siyaset

İngiliz Okulu Nedir? Ortaya Çıkışı ve Gelişimi

   1959 yılında, uluslararası ilişkilerin temel sorunlarını, teorik ve tarihsel gelişimini tartışmak üzere bir grup İngiliz akademisyenin ‘İngiliz Uluslararası Siyaset Teorisi Komitesi’ çatısı altında toplanmaya başlamaları ile İngiliz Okulu’nun temelleri atılmıştır. 1950’lerden 1980’lere kadar yılda birkaç kez veya dört kere toplanan bu komite uluslararası toplum tartışmaları çerçevesinde geliştirdiği analizlerle zaman içinde çok daha geniş akademik çevrelere ismini duyurmuş ve uluslararası ilişkiler disiplininde önemli katkılar sağlayan eserlere esin kaynağı olmuştur.

      İngiliz Okulu’nun gelişimini dört ana grup akademisyen üzerinden incelemek mümkündür. BBirinci grubun içinde Komite’nin kurucularını ve ilk dönem teorilerinin gelişimine katkıda bulunmuş akademiyesyenleri sayabiliriz. Martin Wight, Hedley Bull, Adam Watson, Alan James ve John Vincent bu listed yer alır. C.A.W. Manning Komite’de yer almamasına ragmen, London School of Economics’de Uluslararası İlişkiler Bölümün kurucu başkanı ve ‘uluslararası toplum’ kavramını ilk kez kullanan akademisyen olarak İngiliz Okulu’nun kurucuları üstünde derin etkiler bırakmıştır. Manning, sosyolojik bakış açısı geliştirerek uluslararası politikada ve hukukta ‘toplum’ kavramının bu ihtiyaca cevap verebileceğine inanmıştır. Bazı yazarlar, Komite’de yer almadığı için Manning’I kurama dahil etmezler; ancak Manning kuramın fikir önderliğini yapan ilk hocalarından biri olarak İngiliz Okulu içerisinde Kabul edilebilir. Herbert Butterfield ise Komite’nin resmi listesinde olmasına ragmen uluslararası siyasetten ziyade tarih çalışmalarına dah çok ağırlık veren ilk dönem yazarlardandır. İlk dönem İngiliz Okulu akademisyenlerinin siyaset kadar hukuk, tarih ve sosyoloji gibi farklı bilimlerden geliyor olması teorinin zenginliğinin sebepleri arasındadır. Bu gruptaki yazarların tartışmalarına bakıldığında birbirlerini çok etkiledikleri ve kimi zaman birinin bıraktığı tartışmaya diğerinin başka bir kitapta devam ettiği fark edilir.

      İngiliz Okulu’nun ikinci grubunu, ilk grubun yazdıklarından dolaylı veya dolaysız olarak etkilenmiş daha yakın dönem akademisyenler olarak tanımlayabiliriz. Bu grupta Andrew Hurrel, Tim Dunne, Nicolas Wheeler, David Long, Peter Wilson ve Hidemi Suganami’yi sayabiliriz. Genellikle İngiltere’deki üniversitelerde doktora eğitimini almış olan bu gruptaki akademisyenlerin, Manning, Bull ve James gibi ilk grubun öğrencileri olduğunu görebiliriz. İkinci Grup yazarların İngiliz Okulu’nun kuram içi tartışmalarına doğrudan katıldığı görülür. Üçüncü grup ise çalışmalarında İngiliz Okulu’ndan bağımsız hareket eden ancak araştırdıkları ve tartıştıkları konularla teoriye katkıda bulunan akademisyenlerden oluşur. Uluslararası adalet, insan hakları ve dünya toplumu gibi kavramları tartışan Andrew Linklater, IAan Clark veya Robert Jackson gibi akademisyenler bu gruba dahildir. Dördüncü ve son grupta ise İngiliz Okulu’nu ‘tekrar bir araya getirmek’ veya ‘yeni İngiliz Okulu’ gibi söylemlerle son yıllarda çalışmalar yapan Barry Buzan ve Richard Little bulunur. Yapısalcı-fonksiyonel bir analiz ile uluslararası toplum modelini farklı tarih dönemlerine ve bölgelere uyguladıkları çalışma İngiliz Okulu’nun gelişimine her anlamda katkıda bulunmuştur. Bu bağlamda, dünyanın dört bir tarafından İngiliz Okulu ile ilgili çalışan akademisyenlerin bir araya geldiği konferanslar ve internet üzerinden ağların oluşturulması çalışmalarına da ön ayak olmuşlardır.

      İngiliz Okulu görüldüğü gibi hem akademisyen sayısı hem de tartışma konularının zenginleşmesi anlamında gelişme kaydeden bir uluslararası ilişkiler teorisidir. Özellikle ‘insani müdahale’ konusunu uluslararası ilişkiler literatürüne taşıyan bu kuramın son yıllarda daha normative ve kozmopolitan eğilimlere de ez sahipliği yaptığını görebiliriz. İngiliz Okulu, sunduğu geniş literatür ve çok yönlü argümanları ile hem girgide gelişmekte hem de uluslararsı ilişkiler disiplininin gelişimine katkıda bulunmaktadır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.