Neden Bilim Adamı Değil Bilim İnsanı?
Son zamanlarda ortaya çıkan ve kullanımı giderek artan bilim insanı deyimi çeşitli yerlerde de kullanılmakta. Özellikle iş insanı ve bilim insanı bunlardan biri. Peki neden iş adamı veya bilim adamı değil de iş insanı veya bilim insanı?
Daha önceki yazılarımızda neden bayan değil kadın? konusuna değinmiştik. Bu yazımızda ise neden bilim adamı veya iş adamı kullanımının yerine bilim insanı veya iş insanı kullanımının yaygınlık kazandığına değineceğiz.
Neden?
İş adamı veya bilim adamı tabiri, daha çok erkeksi ve maskülen bir yaklaşım. Bu nedenden dolayı gerçekte bilimle uğraşan kadınlara bir isim vermek gerekir. Bilimle uğraşan bir kadına “bilim adamı” denilmeyeceği için bilim insanı tabiri uygun görülmüştür.
Cinsiyetçi bir yaklaşım olan “adam” kelimesi, tanımlamaya dahil olan kadınları da ayrıca ötekileştirmektedir. Bu nedenden dolayı bilim insanı tabiri daha uygundur.
Yine aynı şekilde “iş adamı” tabirine de bu gözden bakarsak yine aynı sonuca ulaşmak mümkün. Zira ticaretle uğraşan, ticaretle ilgili bir kadın için “iş adamı” kelimesi kullanılmayacaktır.
Öte yandan “insan” kelimesi daha evrensel ve daha kapsayıcı bir kelimedir. Örneğin bilim adamı veya iş adamı dediğimizde akla ilk gelen bir “erkek” imajıdır.
Feminist bir çerçeveden bakıldığında, “kadınların bilimle, ticaretle veya işle uğraşması fıtratı gereği mümkün değildir” bakışı ortaya çıkıyor. Bu da ayrımcı ve daha da önemlisi ötekileştirici bir yaklaşım tarzıdır.
Günümüzde bu ikilemin en büyük nedeni, insanların aklına ve hafızasına kazınan “iş adamı ve bilim adamı” imgesidir. Bu imgenin dışında toplumda farklı bir algı oluşmuyor ve bu yüzden iş insanı veya bilim insanı tabiri henüz toplumumuzda oturmamış.
Kısaca özetlemek gerekirse neden bilim adamı veya iş adamı tabirinin yanlış; iş insanı ve bilim insanı tabirinin doğru olduğu şöyledir;
- “Adam” kelimesi fazlasıyla erkeksi,
- İnsan kelimesi daha kapsayıcı,
- Kadınları “adam” diyerek ötekileştirme,
- Bilim veya ticaret/işin kadın işi olmadığı algısı
Bu dolambaçlı ifadelerinizi protest oediyorum.’ADAM’ kelimesi herşeyden önce,cinsiyetten önce ‘KİŞİLİĞİ’ temsil eder.TDK sözlüğünde ADAM kelimesinin ne anlama geldiğini dayanak yapmaya çalışıyorsunuz.Halbuki her dilde her kelimenin birden fazla anlamı olur.Büssürü anlam içinde kıvırmanıza müsaitlik teşkil edecek bir tanesini seçmişsiniz.Bu “ADAM”kelimesini ve nice anlam yüklü diğer kelimelerimizi size yok ettirmeyeceğiz.Bu kelimelerde koskoca bir KÜLTÜR gizlidir.Bu kültür sizin sığ ve sapkın fikirlerinize arzuladığınız dünya düzenine sığmayacak kadar büyüktür.Her ne kadar şu zamanlarda sesiniz çok fazla çıksada,özlediğiniz “kültürsüzlük” ve cinsiyetsiz dünya düzeniniz “Türk-İslam Kültürü” potası içinde eriyip yok olacaktır.