Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti (Türk Tarih Kurumu) Neden Kuruldu?

Harf inkılabı, tevhidi tedrisat kanunu, medreselerin kapatılması, telif ve tercüme heyeti gibi reformların hayata geçirilmesinden sonra 15 Nisan 1931 tarihinde Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti (Türk Tarih Kurumu) açılmıştır. Peki Türk Tarih Kurumu neden ve hangi amaçla kurulmuştur?

Nedenler

• Türklerin kökenlerini araştırmak.
• Türklerin Dünya ve İslam tarihine katkılarını ortaya koymak.
•  Türklerin sarı ırktan olduğu yönündeki iddiaları çürütmek.
• Türklerden önceki Anadolu tarihini aydınlatmak.
• Türklerin tarih boyunca ilişkide bulunduğu devletler üzerindeki etkilerini ortaya koymak.
• Ümmetçi ve hanedancı bir tarih anlayışından milli temeller üzerine kurulmuş bir tarih anlayışla tarih bilimine katkıda bulunmak.
• Vatandaşlar üzerinde ortak kültür ve milli bir bilinç uyandırmak.

Gelişme

• Öncelikle bir bilim kurulu ve kütüphane kurulmuş ve Türkler ile ilgili çalışmalarda bulunan yabancı yayınlar incelenmiştir.
• 1930 senesinde “Türk Tarihinin Ana Hatları” isimli bir kitap yayınlanmıştır.
• 15 Nisan 1931 tarihinde ise Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti kurulmuştur.
• Aynı yıl, Türk Tarihi Tetkik Heyet Serisi hazırlanmıştır.
• Yine aynı yıl 4 ciltten müteşekkil Ortaöğretim Tarih Serisi hazırlanmıştır.
• 1932 senesinde Birinci Tarih Kongresi toplanmış ve Türk Tarih tezi ortaya atılmıştır.
• 1933 senesinde ise ilk arkeolojik kazı olan “Ahlatlıbel Kazısı” yapılmıştır.
• 1935 senesinde de Ankara Dil Tarih ve Coğrafya Enstitüsü kurulmuştur.
• 1937 yılında İkinci Tarih Kongresi toplanmış ve yabancı bilim insanları bu kongreye davet edilmiştir.
• 1937 senesinde Belleten isminde bir dergi hazırlanmıştır.

Türk Tarih Kurumu’nun ilk başkanı Tevfik Bıyıklıoğlu olmuştur. Öte yandan Türk Tarihi Tetkik Cemiyeti, 1935 yılında “Türk Tarih Kurumu” adını almıştır.

Etnografya Müzesi

1925 yılında temeli atılan Etnografya Müzesi, Macar Türkolog Profesör J. Meszaroş’un hazırlamış olduğu rapor doğrultusunda bugünkü haline dönüştürülmüştür. Öte yandan bu müze, ilk devlet müzesi olma özelliğine sahiptir. Ayrıca müze, 1930 yılından itibaren halka açıktır.

Belleten Dergisi

Türk Tarih Kurumu tarafından Ocak 1937’den itibaren 4 ayda bir Türkçe olarak yayınlanan, dil ve tarih konularında zengin içeriğe sahip bir dergidir.

Türkiye Cumhuriyeti’nin en eski dergilerinden biri olan Belleten, Latin Alfabesi ile yayınlanan ilk tarih dergisi olma özelliğini taşıyor.

1931 yılında Türk Tarih Encümeni Mecmuası adıyla çıkarılan dergi, 1937 senesinde “Belleten” ismini almıştır.