Alıntı

Ufkunuzu Everest’e Çıkaracak ‘Tüfek, Mikrop ve Çelik’ten Alıntılar

Ateş, mikrop ve çelik… Muhteşem kelimesinin de ötesinde bir kitap hatta şaheser. Toplumların gelişmişliklerini, gelişim aşamalarını, gelişmişlik kriterlerini, nasıl geliştiklerini ve neden bazı ülkeler gelişmişken diğer ülkelerin geri kalmış olduklarına dair muhteşem analiz ve incelemelere sahip olan kitap, temelde üç meta üzerinden anlatılır; tüfek, mikrop ve çelik. Kitabın yazarı Jared Diamond, kitabı yazma amacını ”insanlar neden farklı kıtalarda farklı hızda gelişti? Tarihin seyrini oluşturan şey bu hız farklılıklarıdır ve benim kitabımın konusu da işte budur” şeklinde belirtmiştir. Bu yazımızda her kitapseverin kütüphanesinde bulunması gereken Ateş, Mikrop ve Çelik’ten muhteşem alıntıları sizlerle paylaşacağız:

Bilgi güç demektir. Bu yüzden de yazı, çok daha uzak ülkelere ve çok daha eski zamanlara ait çok daha fazla bilgiyi çok daha sağlıklı ve çok daha ayrıntılı bir biçimde aktarma olanağı verdiği için çağdaş toplumlara güç kazandırır.

Tüfek, Mikrop ve Çelik, Jared Diamond Sayfa 253

Ama kahve tiryakisi olan bütün okurlar kahve bitkisini evcilleştirdikleri için eski Etiyopyalılara teşekkür borçludur. Önceleri kahve yalnızca Etiyopya’da yetişiyordu, sonra Arabistan’a sıçradı, daha sonra da dünyaya yayıldı ve bugün Brezilya ve Papua Yeni Gine gibi uzak ülkelerin ekonomilerini ayakta tutuyor.

Tüfek, Mikrop ve Çelik, Jared Diamond Sayfa 465

Bazı toplumlar fena halde tutucudur, içe dönüktür, değişikliğe düşmandır. Üçüncü Dünya halklarına yardım etme girişiminde bulunan ve cesaretleri kırılan Batılıların izlenimi böyle. Tek tek birey olarak insanlar son derece zeki görünmektedir; sorun onlarda değil onların toplumlarında gibidir.

Tüfek, Mikrop ve Çelik, Jared Diamond Sayfa 284 – Pegasus

II.Dünya Savaşı’na kadar savaşlarda ölenlerin çoğu savaş yaralarından değil savaşla taşınan hastalıklardan ölüyordu. Büyük komutanları göklere çıkaran bütün o askeri tarihler insan egosunun balonunu söndüren bir doğruyu hafife alıyorlar: Eski savaşların galipleri her zaman en iyi komutanlara ve silahlara sahip olan ordular değil, çoğu kez yalnızca düşmanlarına bulaştıracak en berbat mikropları taşıyanlardı.

Tüfek, Mikrop ve Çelik, Jared Diamond Sayfa 253

Yakın tarihimiz boyunca insanların ölümüne yol açmış başlıca hastalıklar -çiçek hastalığı, grip, verem, sıtma, veba, kızamık ve kolera- hayvan hastalıklarının evrimleşmiş halidir, işin tuhafı bizim salgın hastalıklarımızın çoğunun nedeni olan mikropların büyük bir kısmı artık neredeyse yalnızca insanlarda görülür. Hastalıklar insanların ölüm nedenlerinin başında geldiği için tarihi biçimlendirmede de önemli rol oynamışlardır. II. Dünya Savaşı’na kadar savaşlarda ölenlerin çoğu savaş yaralarından değil savaşla taşınan hastalıklardan ölüyordu.

Tüfek, Mikrop ve Çelik, Jared Diamond Sayfa 229

Hangisi sebep, hangisi sonuçtu? Bu, çok tartışılan yumurta-tavuk sorusudur: Acaba insan topluluklarındaki nüfus artışı mı insanları yiyecek üretimine zorladı yoksa yiyecek üretimi mi insan topluluklarında nüfus artışına yol açtı?

Tüfek, Mikrop ve Çelik, Jared Diamond Sayfa 124

Sanayi Devrimi’ni rastgele bir şekilde 18. yüzyıl İngiltere’sinde buhar gücünün kullanılmasıyla başlatmak adettendir, ama aslında su ve rüzgar gücüne dayalı bir sanayi devrimi Ortaçağda Avrupa’nın pek çok bölgesinde zaten başlamıştı. Avrasya’da 1492’de hayvan, su, rüzgar gücünün uygulandığı bütün işler Amerika kıtalarında hala kol gücüyle yapılıyordu.

Tüfek, Mikrop ve Çelik, Jared Diamond Sayfa 429

Yiyecek üretimine geçiş hamlesini en erken yapmış olan insanlar için tüfeklerin, mikropların ve çeliğin yolu açılmış oldu. Böylece tarihte varlıklılar ile varlıksızlar arasında çatışmalar sürdü gitti.

Tüfek, Mikrop ve Çelik, Jared Diamond

“Bütün kediseverler kedilerin insanlara, köpeklerin içgüdüsel olarak baş eğdiği gibi baş eğmediğini bilir. Başına buyruk memeli türleri arasında yalnızca kediler ve kır sansarları evcilleştirilmiştir çünkü bizim bunu yaparken amacımız onları yemek için büyük sürüler halinde yetiştirmek değil tek başına avcı ya da ev hayvanı olarak beslemekti.”

Tüfek, Mikrop ve Çelik, Jared Diamond

Dünya tarihinde kilit önemdeki bir etmeni gözler önüne seriyor: Bağışıklığı olmayan insanlara önemli derecede bağışıklığı olan istilacılardan bulaşan hastalıklar.

Tüfek, Mikrop ve Çelik, Jared Diamond

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.