ETA Nedir? Nasıl Bitti? Hangi Ülkede Faaliyet Gösterdi?
ETA nedir? İspanya ETA sorununu nasıl çözdü? ETA ne zaman sona erdi? ET’nın anlamı, Türkçede Bask Yurdu ve Özgürlük anlamına gelen Baskça: Euskadi Ta Askatasuna’dan gelir. İspanya’nın Bask bölgesinde İspanya’dan bağımsız bir devlet kurmayı öngören ve Marksist-Leninist çizgide eylem yapan ayrılıkçı örgüt ETA, 20 Ekim 2011 tarihinde mücadelesine demokratik yollarla devam edeceğini ve silahlı mücadeleye son vereceğini açıklamıştır.
ETA
ETA, 1959 senesinde İspanya İç Savaşı’ndan Galip gelen faşist Franco diktatörlüğüne son vermek amacıyla kurulan bir örgüttür. ETA, İspanya’nın kuzeydoğusunda yer alan, Fransa’nın güneybatısındaki Bask bölgesinin bağımsızlığı konusunda 1968 senesinden itibaren silahlı-silahsız pek çok faaliyette bulunmuştur.
İlk başlarda Bask bölgesinin bağımsızlığı için savaşan bu örgüt zamanla çizgisinden ayrıldı ve silahlı mücadeleye başladı. Bask bölgesinin kültürel bağlarından kopan ve amacından sapan ETA Örgütü, Bask bölgesinde yaşayan ve nüfusu yaklaşık 2 milyon olan bölgeye önemli derecede özerklik statüsü verilmesine rağmen silahlı mücadelesinden vazgeçmedi.
Batasuna adıyla da bilinen ve şu an yasaklanmış/kapatılmış durumda olan parti ise ETA örgütün siyasi cephesini oluşturmaktaydı.
ETA Örgütü, başta İspanya olmak üzere Avrupa ülkelerinin çoğu ve Amerika tarafından terör örgütü listesine alınmıştır. Bask bölgesindeki oyların genel olarak %10 ile %20’sini toplayan ETA terör örgütü, aynı zamanda düzenlemiş olduğu kanlı saldırılarda 850’den fazla insanın yaşamına son vermiştir.
ETA, 24 Mart 2006 tarihinde taraflar arasında imzalanan ateşkesi ihlal etmiş ve 30 Aralık 2006’da İspanya’nın başkenti Madrid’de bulunan Barajas Uluslararası Havalimanı’nda bir bombalı saldırı gerçekleştirmiştir.
9 Nisan 2017 tarihinde ise tamamen silahları bırakıp silahların bulunduğu 8 adet depoyu söyleyen ETA terör örgütü, süresiz ateskes ilan ettiğini açıklamıştır.
Bilanço
1968 ve 2011 yılları arasında faaliyet gösteren ve ilk başlarda Bask bölgesinin kültürel değerlerini savunan, bölgenin bağımsızlığını isteyen ETA terör örgütü, bu yıllar arasında toplamda 829 kişinin ölümünden sorumlu tutulmaktadır.
Yıllara Göre ETA Terör Örgütü
1959 – ETA kuruldu.
1968 – ETA ilk silahlı eylemini gerçekleştirdi.
1973 – Franco rejiminin önemli simalarından Amiral Carrero Blanco ETA tarafından öldürüldü.
1974 – ETA silahlı mücadele ve siyasi-askeri kanat olmak üzere iki ayrı parçaya bölündü.
1978 – ETA’nın siyasi partisi konumundaki Herri Batasuna kuruldu.
1979 – İspanya, Bask Bölgesi’nin özerklik statüsünü Meclis’te onayladı.
1987 – Barselona’da ETA saldırısında 21 kişi hayatını kaybetti.
1997 – Belediye meclisi üyesi olan Miguel Angel Blanco Garrido ismindeki bir kişi kaçırıldı ve daha sonra öldürüldü.
1998 – ETA tek taraflı ateşkes ilan etti.
1999 – ETA hükümetle görüşmelerin kesilmesini gerekçe göstererek ateşkesi bozduğunu açıkladı.
24 Mart 2006 – ETA süresiz ve kalıcı olarak ateşkes ilan ettiğini açıkladı
30 Aralık 2006 – Başkent Madrid’de bulunan Barajas Havaalanı’nındaki saldırıda 2 kişi öldü. ETA bu saldırı ile ateşkesi bozmuş oldu.
24 Ağustos 2007 – Durango şehrindeki patlamada 2 kişi yaralandı.
14 Mayıs 2008 – Legutiano şehrindeki jandarma karakolunun hemen önünde meydana gelen patlama sonucu bir jandarma görevlisi hayatını kaybederken ikisi kadın dört jandarma ise yaralandı.
19 Haziran 2009 – İspanya’nın kuzeydoğusunda yer alan Bask bölgesinde bir aracın infilak etmesi sonucunda 49 yaşındaki polis memuru Eduardo Puelles Garcia hayatını kaybetti.
5 Eylül 2010 – ETA örgütü ‘demokratik’ yollarla mücadele edeceğini ve kesin bir şekilde silahlı mücadeleyi bıraktığını ilan etti.
10 Ocak 2011 – ETA, kalıcı ve süresiz ateşkes ilan ettiğini duyurdu. Fakat hükumet ETA’dan ateşkes değil, silah bırakmasını istediklerini ifade etti.
20 Ekim 2011 – ETA, bu karardan 10 ay sonra silah bırakma kararı aldığını açıkladı.
23 Mart 2017 – ETA, 8 Nisan 2017 tarihinde tamamen silahsızlanacağını ileri sürdü.
