Anam Babam Usulü Ne Demek?
Anam babam usulü, bilindik ve aşinalığa dayalı, eski yöntemlerle devam eden/süregelen işlerin tamamı için kullanılan bir tabirdir. Genellikle eski kültürlerini devam ettiren, modern olmayan işletme veya kurumlar için kullanılan “anam babam usulü” aynı zamanda bir samimiyet göstergesi olarak da karşımıza çıkmaktadır.
Türkiye’de esnafların hemen hemen çoğu, anam babam usülü ile iş yapar ve genellikle bu işletme ve kurumlar küçük ölçeklidir.
Öte yandan söz konusu bu işletme ve kurumların devamlılığı da kişilere bağlı olup bir gelenek olarak sürdürülmektedir.
Örneğin Esnaf lokantalarında “anam babam usulünü” görmek mümkündür. Buralarda esnafın özellikle parasının olmadığı günlerde, lokantalar esnafa “veresiye” yazabilir. Çünkü lokanta da neticede bir esnaftır ve esnafların arası “ana-baba” kadar iyi ve samimidir. Samimiyet sorgulanmaz ve esnaf yiyeceği yemeği yer, borcunu daha sonra öder.
Günümüz Türkiye’sinde “anam babam usülünün” yavaş yavaş ortadan kalktığını görüyoruz. Bunda modern ve kurumsal şirketlerin pazarda daha aktif yer almalarıdır. Türkiye’de kurumsal şirketlerin artmasıyla birlikte “anam babam usülünün” de giderek azaldığını görüyoruz.
Mesela bir kişi, parasının olmadığı günlerde mahalle marketinden “veresiye defterine yazdırarak” alışveriş yapabilir ama aynı kişi BİM’e gidip daha sonra ödemek şartıyla alışveriş yapabilir mi? Elbette hayır.
Zira eskiden bir esnaf kültürü vardı. Esnaflar mahallelinin halinden anlardı ve bu anlayış çoğu zaman ekonomilerini büyütmenin önündeki en büyük engeldi. Şimdiki şirketlerin ne bunu yapacak altyapısı ne de gücü var. Sisteme ve otomatikliğe dayalı düzende “anam babam usülüne” yer olmadığını da üzüntüyle karışık fark ediyoruz.
Anam babam usülünde iş yapan esnafın tek hesap vereceği yer kendisi. Fakat kurumsal bir şirketin onlarca hesap vereceği yer var.
Velhasıl, anam babam usülü, eskiden olan ve şimdinin can çekişen kadim kültürlerinden biridir. Devam ettirilmesi iyi midir? Esnafa sormak gerekir.
