Biyografi

Ben Gurion Kimdir?

Ben Gurion, İsrailli devlet adamı ve İsrail’in ilk başbakanı. 16 Ekim 1886’da Çarlık Rusya’da doğan Ben Gurion, 1948’de kurulan İsrail’in ilk başbakanı, ikinci savunma bakanıdır. 1 Aralık 1973’te 87 yaşında başkent İsrail’de hayatını kaybeden Ben Gurion, aynı zamanda İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi mezunudur.

Filistin’e Göç, Sürgün ve Sürgünde Evlilik 

Avrupa’da baş gösteren anti-semitizm ve Yahudi karşıtı düşünce ve ifadelerin artmasıyla 1906 yılında Filistin’e göç etti. Gurion, sosyalist ve siyonist bir fikrin ateşli bir savunucusu olarak Filistin’e göç etmişti.

Asıl adı David Grün olan Ben Gurion, Filistin’e göç ettikten sonra İbranice bir isim olan “Ben Gurion” ismini almıştır. Filistin’e ilk göç ettiğinde tarım işçisi olarak çalışan Ben Gurion, daha sonra çeşitli yerlerde gazetecilik yaptı. O zamanlarda (1900-1910) Osmanlı Devleti’ne bağlı olan Filistin’de zararlı faaliyetlerde bulunduğu gerekçesiyle bölgeden sürgün edildi. O zamanlarda Osmanlı Devleti’nin başında (1908’e kadar) II. Abdülhamid bulunuyordu.

Filistin’den siyasi propaganda yapmak suçuyla sürgün edilen Ben Gurion, Amerika’nın New York kentine yerleşti. Burada Çarlık Rusya’sında doğan bir Yahudi olan Paula Munweis ile tanıştı ve Munweis ile hayatını birleştirdi. Bu evlilikten üç çocukları oldu.

Filistin’e Tekrar Dönmesi

Ben Gurion, 1918 yılında İngilizlere bağlı Yahudi Lejyonunun 38. taburuna katıldı ve Filistin’in İngilizlerin kontrolüne girmesinden sonra ailesiyle birlikte tekrar Filistin’e yerleşti. 1912 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesine kayıt yaptıran Ben Gurion, I. Dünya Savaşı’nın patlak vermesi üzerine öğrenimini yarıda bıraktı.

Siyonist Liderliği ve Sosyalist Siyonizm Düşünceleri

Ben Gurion, Dünya Siyonist Örgütü’nün içinde filizlenme imkanı bulan Siyonizmin önde gelen temsilcileri arasında yer alıyordu. Çalışmalarını ise ileride kurulacak olan bir İsrail Devleti’nin inşası üzerine sürdürmekteydi.

Yahudilerin Doğu Avrupa’da gördükleri muamele ve haksızlıkları örnek göstererek onları Filistin’e göç etmelerinin yanı sıra İngiliz ordusunda savaşmaları için de çeşitli propagandalar yürütmekteydi. Nitekim kendisi de 1918 yılında İngilizlere bağlı Yahudi Lejyonunun 38. taburunda görev yapmıştı.

Ben Gurion, özellikle İsrail Devleti’nin kurulmasında önemli bir rolü bulunan Sosyalist Siyonist Hareketi’nin silahlı askerleri olan Haganah’ın da kurucusu olduğu biliniyor. Haganah, Yahudi yerleşim birimlerine karşı yapılan saldırılara karşı koymuş, dünya üzerindeki Yahudileri Filistin’e göç etmeye ikna etmeye çalışmıştır. İsrail Silahlı Kuvvetlerinin de temelini oluşturan bu örgütün İsrail’in kurulmasında önemli bir payı bulunmaktadır.

1917 yılındaki Balfour Deklarasyonu ile dünya üzerinde yer alan tüm Yahudiler için Filistin’e göçün önü açılmış ve özellikle Ben Gurion gibi liderlerle Filistin’in Yahudilerin işgaline zemin hazırlaması kolaylaşmıştır.

Başbakanlık Dönemi

Ben Gurion, İsrail’in 1948’de kurulmasından önce ve sonra Bağımsızlık Savaşı’nı yöneten en önemli liderlerden biridir. Ben Gurion, Mısır ile karşılıklı ateşkesin sağlandığı 25 Şubat 1949’da İsrail’in ilk başbakanı oldu. 1953 yılına kadar Başbakanlık görevinde bulunan Ben Gurion, 1953 yılında şahsi sorunları nedeniyle görevinden istifa etti ve daha sonra 1955 yılında yeniden siyasete atılan Ben Gurion Savunma Bakanlığı görevinde bulundu ve Başbakanlık görevini yeniden devraldı.

Başbakanlık görevinin ilk yıllarında ülkedeki çeşitli kurumların açılmasına öncülük eden Ben Gurion, ülkenin çeşitli yönlerde gelişmesini ön gören projelerin de başlamasına öncülük etmiştir. Özellikle yeni kurulan devletin, çevresindeki düşman devletlerle olan ilişkileri için askeriye alanında gelişmiş olmasını fikrini benimseyen Ben Gurion, Arap ülkelerinden helikopter alımı gibi pek çok konuda etkin bir rol üstlenmiştir.

Süveyş Krizi

Siyasete yeniden atılan Ben Gurion, Mısır Cumhurbaşkanı Cemal Abdülnasır’ın Süveyş Kanalı’nı millileştireceğini açıklaması üzerine İngiliz ve Fransızlarla işbirliği yaparak Mısır’ın Sina Yarımadasını bombaladı. Krize oldukça sert bir tepki gösteren Amerika ve Sovyet Rusya’nın tehdidi sonucu İngiltere, Fransa ve İsrail geri adım atmak zorunda kaldı.

(Detaylı bilgi için Süveyş Krizi Anatomisi başlıklı yazımızı okuyabilirsiniz)

14 Mayıs 1948’de İsrail’in başkenti Tel Aviv’de İsrail Bağımsızlık Bildirgesini okuyan Ben Gurion, 1948 Arap-İsrail savaşında ülkenin liderliğini üstlenmiştir. Ben Gurion daha sonra, başbakanlık görevinden ayrıldıktan sonra, “Ulusun Atası” sıfatıyla onurlandırılmıştır. Adına İsrail’in başkenti Tel Aviv’de bir havalimanı da bulunmaktadır.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.