Bayram Değil Seyran Değil Eniştem Beni Niye Öptü?

Bayram değil seyran değil eniştem beni niye öptü? Ya da bayram değil seyran değil eniştem beni neden öptü. Atasözü ve deyim için yeterince abes olan bu söz, gündelik hayatta sıkça kullanılan sözler arasında yer alır. Peki bayram değil seyran değil eniştem beni niye öptü sözü ne anlama geliyor?

Kişinin hiç ummadığı birisinden beklenmedik bir yarar ve iyilik görmesi durumlarında bu söz kullanılır. Ne hikmetse anlamına da gelir.

Gündelik hayatta bu sözün kullanıldığı pek çok alan vardır. Örneğin hiç beklemediğiniz birisinden gelen iyi niyetli ya da iyi niyetli olduğu sanılan bir telefon, size bu cümleye kurdurabilir. Bayram değil seyran değil.

Bu söz “hangi dağda kurt öldü” sözüyle de aynı anlamlara gelir. Zira ortada bir durum ya da gelişme yokken gelen bir iyilik, arkasını sorgulatır. Bu da iyilik edilen kişinin haklı olarak şüphe etmesine neden olur. Genelde toplumumuzda yer edinen genel düşünce iyi bir şeyler olacaksa bunun da muhakkak bedelinin olacağıdır. Biraz felsefi düşündüğümüzde ”faydalı olan bilgi doğrudur” sözü çerçevesinde bunu pragmatizm olarak değerlendirebiliriz. Öyle ya kimse kimseye durduk yere iyilik edecek derecede erdemli değildir. Bu söz ayrıca Cemil Meriç’in ”iyilik eden mükafat beklediği an tefecidir” sözünü hatırlatır. İyilik etmek ama karşılık beklememek; asıl erdem budur.

Genelde eniştenin öpmesi boşuna değildir. Şüphe eden taraf haklı olan taraftır da. Özellikle bu devirde kimse kimseye boş yere yardım etmez. Yardımın bir bedeli ya da karşılığı olacaktır.