Büyük Vatanseverlik Savaşı Nedir?
Barbarossa Harekatının başladığı 22 Haziran 1941 ile savaşın Almanya aleyhine sonuçlandığı 9 Mayıs 1945 yılları arasında SSCB ile Almanya arasındaki çarpışmalara verilen genel isimdir. SSCB’nin başta Almanya olmak üzere Mihver Devletlere karşı vermiş olduğu mücadeleler “Büyük Vatanseverlik Savaşı” olarak anılmaktadır. Doğu Cephesi dışında kalan alanlar bu savaşa dahil değildir.
Büyük Vatanseverlik Savaşı, bizdeki Kurtuluş Savaşı’na bir bakımdan benzemektedir. Zira Büyük Vatanseverlik Savaşı da tek bir savaştan oluşmayıp bünyesinde pek çok önemli savaşı barındırmaktadır. Her ne kadar Kurtuluş Savaşında, I. İnönü, II. İnönü ve Başkomutanlık Meydan Muharebeleri olsa da tüm bu savaşlar Kurtuluş Savaşı olarak geçer ve 3 yıllık süreç bu isimle anılır.
Öte yandan bu savaşın Sovyet literatüründe çeşitli isimleri de bulunmaktadır. Sovyet medyasında bu savaş için, “Kutsal Savaş” veya “Kutsal İnsanların Savaşı” olarak geçmektedir. Büyük Vatanseverlik Savaşı, deyim olarak ilk kez Hitler komutasındaki Alman ordularının 22 Haziran’da Barbarossa Harekatı’nı başlatması sonucu ertesi gün bir Sovyet gazetesi olan Pravda’nın bu olayı sürmanşetinde “Sovyet Halkının Büyük Vatanseverlik Savaşı” şeklinde vermesi ile kullanılmıştır.
Öte yandan Büyük Vatanseverlik Savaşı, aynı zamanda 1812 yılında Napolyon komutasındaki Fransız birlikleri ile Rusya arasındaki savaşı nitelemek için kullanılmaktadır.
Büyük Vatanseverlik Savaşı, sadece iki devlet arasında geçen bir savaş olarak algılanmamış aynı zamanda komünizm ve nazizm arasında geçen bir ideolojik savaş olarak değerlendirilmiştir.
Savaşı Müttefik Devletler tarafında olan Sovyet Rusya kazanmış ve savunduğu toprakları başarıyla korumasını bilmiştir. Bu savaşta 900 güne yakın süren Stalingrad Kuşatması dünya tarihinin gördüğü en büyük direnişlerden biri olmuştur. Kursk Meydan Muharebesi ise bir savaşta en çok tankın kullandığı savaş olarak kayıtlara geçmiştir.
1945 yılında Sovyetler Birliği, Büyük Vatanseverlik Savaşı’nda Nazi Almanyası’nı mağlup etmesini kutlamak amacıyla Kızıl Meydan’da 1945 Moskova Zafer Geçit Töreni düzenlemiş, geçitte 40.000 asker yer almıştır.