Edebiyat

Cengiz Aytmatov/Toprak Ana

Ünlü Kırgız edebiyatçı Cengiz Aytmatov’un II. Dünya Savaşı sırasında yaşanan dramı sarsıcı bir şekilde verdiği romandır.

Roman başkahramanı tarlasına aşık Tolgonay’dır. Toprakla haşır neşirdir. Ailesi gibi o da tarladan geçimini sağlayan biridir.

Daha sonra yine kendisi gibi tarla işçisi olan Suvankul ile tanışır ve ona aşık olur, evlenirler. Topraktan kazandıklarıyla mütevazı evlerini geçindirirler. 3 çocukları olur ve mutludurlar.

Aradan yıllar geçer. Üç çocuk da büyür. Kasım biçerdöver sürücüsü olur, Mayselbek öğretmen olmak için köyden ayrılır. En küçük oğulları Caynak da yanlarında kalır. Kasım bir süre sonra Aliman adında bir kızla evlenir. Köyde hasat zamanını Tolgonay, Suvankul, Kasım ve Aliman beraber geçiriler. Herşey yolundadır.

Hasat zamanı bir gün tarlaya Rus bir asker gelir ve savaşın başladığını söyler. Köydeki erkekleri tek tek askere çağırırlar. Sırasıyla Kasım, Mayselbek ve Tolgonay’ın kocası Suvankul da askere çağrılır. Evin bütün yükü Tolgonay’ın omuzlarına yüklenmiştir ama Tolgonay eski güzel günlerin tekrar geleceği ümidiyle var gücüyle çalışır. Annesinden izinsiz Caynak da cepheye gitmiştir bu arada. Bütün erkeklerini cepheye göndermiştir Tolgonay. Bir gün cepheden haber alır Kasım ve Suvankul savaşta ölmüştür. Umudunu kaybetmeyen Tolgonay, Aliman ile çalışmaya devam eder. Sonra Mayselbek’in de ölüm haberini gelir. Caynak’dan da uzun zaman haber alamayan Tolgonay tüm ümidini yitirir.
Eldekileri kaybetmeyim diye gelini Aliman’a sıkıca sarılır. Kendi kızı yerine koyar. Savaş biter köyde cepheye gitmiş tüm erkekler gelir ve tarlalarda çalışmaya başlarlar. Tolgonay Aliman’ı evlendirmek ister, endişelenir onun için. Dul bir kadın, yapayalnız.

Fakat Aliman evlenmek istemez. Bir çobandan hamile kalan Aliman bunu Tolgonay’dan gizlemeye çalışır bu sürede davranışları da değişmiştir.Bir gece Aliman’ı sancılar içerisinde bulan Tolgonay gelinini hastaneye götürmek için köyden bir araba tutar. Yolda Aliman doğum yapar ama Aliman ölür. Doğan çocuğun ismini Canbolat koyan Tolgonay, torununu zorluklar içerisinde büyütür.

Kitabı okuduğumuzda savaşın çirkin ve acımasız yönünü Cengiz Aytmatov’un güçlü kaleminde daha iyi hissetmiş ve anlamış oluyoruz. Aşkın, hüznün, dramın, çaresizliğin ve savaşın kusursuz işlendiği bu kitap şaheser niteliğindedir.

Ve kitabın sonunda Tolgonay yine sadık ve kadim dostu toprakla yüzleşir, onu sabırla dinler. Toprak olanı, biteni herşeyi görmüş ve bunlara şahit olmuştur.

Bir cevap yazın

E-posta hesabınız yayımlanmayacak.