Dünyada Hidrojenle Çalışan Trenlere Örnekler
Hidrojen, demiryolu için çevreye duyarlı alternatif bir yakıt olarak görülmektedir. Demiryolu alanında hidrojenle çalışan trenler konusunda araştırmalar son zamanlardan oldukça ön plandadır. Uygulamaya geçilmesi amacıyla da çeşitli ülkelerde araştırma geliştirme çalışmaları yapılmaktadır.
Hidrojenle çalışan ilk tren 2007-2009 yıllarında Kuzey Amerika’da geliştirilmiştir. Daha sonra 2010-2013 yıllarında İspanya’da hidrojen yakıtlı bir tramvay prototipi geliştirilmiştir. Dünyada hidrojen yakıt hücresiyle çalışan ilk yolcu treni Fransız menşeili Alstom tarafından üretilmiştir. “Coradia iLint” adı verilen bu tren, sadece buhar ve yoğunlaştırılmış su salımı yapması sebebiyle oldukça çevreye duyarlıdır. Tren, ilk kez 2016 yılında Almanya’daki InnoTrans fuarında görülmüştür. 2018 yılına gelindiğinde Almanya’da hizmet vermeye başlamıştır. Bu gelişmenin ardından Alstom İtalya, Fransa ve Avusturya’dan sipariş almıştır. EuroNews’te yayınlanan bir habere göre 25 Ağustos 2022’de Almanya’da Aşağı Saksonya eyaleti Bremervör’de hidrojen yakıtıyla çalışan tren yolcu taşımaya başladı. Yıl sonuna kadar hidrojenle çalışan 14 trenin hizmete gireceği ve bölgede hizmet veren dizel motorlu trenlerin yerini alacağı ön görülmektedir.
İngiltere’nin ilk hidrojenle çalışan treni HydroFLEX, Birmingham Üniversitesi ve Porterbrook tarafından geliştirilip 2019’da görücüye çıkarıldı. HydroFLEX ilk olarak 1987 yılında üretilen Class 319 treninin geliştirilmesiyle elde edilmiştir. Porterbrook, sıfır karbon emisyonlu trende, hidrojen yakıt tankları, yakıt hücresi ve batarya paketi için Northern firması ile iş birliği yaptı. Hidrojenle çalışan yakıt hücresi ünitesi, hidrojen ve oksijen karışımını 100kW’a kadar elektrik üretmek için dönüştürmektedir. Burada tek yan ürün sudur. HydroFLEX, ayrıca elektrik enerjisinin depolanmasını sağlayan ve onu dünyanın ilk çift modlu elektrikli hidrojen treni yapan iki adet lityum iyon batarya ile donatılmıştır.
Türkiye’de 2022 yılında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından yayınlanan habere göre TÜBİTAK tarafından ilk yerli lokomotif motoru üretilmiştir. Tüm lisans hakları Türkiye’ye ait olan özgün motorun çevreye duyarlı yakıtlarla da çalışabileceği açıklamalar arasında yer almaktadır. Geleceğin alternatif yakıtı olan hidrojen ve amonyağın bu motorda yakıt olarak kullanılabileceği bildirilmiştir. Ayrıca son zamanlarda dünyada ön planda olan yeşil enerji alanında Türkiye’de de araştırma ve geliştirme çalışmalarının yapıldığına dikkat çekilmiştir.
